در این سوره به رسول گرامی خود دستور میدهد که از هر شر و از خصوص بعضی شرور (شر ظلمت و جادوگران و حسودان) به او پناه ببرد. گفته شده: این سورهمدنی است؛ و برخی معتقدند از روایات وارد در شان نزولش بر میآید در مدینه نازل شده است.
۱. پنج آیه، ۲۳ کلمه و ۷۳ یا ۷۴ حرف دارد. ۲. در ترتیب نزول، بیستمین سوره و در مصحف شریف یکصد و سیزدهمین سوره قرآن است. ۳. پس از سوره فیل و پیش از سوره ناس در مکه و پیش از هجرت نازل شد؛ اما برخی از مفسران این سوره را مدنی دانستهاند. ۴. از نظر کمیت، از سورههای مفصل و از نوع قصار آن به شمار میآید. ۵. تمام آیات این سوره یکباره و به صورت مجموعی نازل شده و از سور جمعی النزول است. ۶. از سورههای پنجگانهای است که با فعل امر «قل» آغاز و به « سور قل » معروفاند. ۷. نسخی در آن واقع نشده است.
به این سوره، «معوذه» و «مشقشقه» و «مقشقشه» نیز میگویند. همچنین همراه سوره ناس به نام «معوذتان» و «مشقشقتان» هم خوانده شدهاند. «مقشقشه» نامی است مشترک میان چهار سوره توبه، کافرون، فلق و ناس.
[۱]سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۸۶.