• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سور قضیه منفصله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سور قضیه منفصله یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای لفظ بیان‌گر تعمیم یا تخصیص حالات و زمان‌های‌ انفصال میان مقدّم و تالی است.


قضیه شرطیه همانند قضیه حملیه دارای سور است با این فرق که سور در حملیه دلالت بر کمّیّت افراد موضوع دارد و در شرطیه بر تعمیم یا تخصیص حالات و زمان‌های اتصال یا انفصال میان مقدم و تالی. الفاظ سورها نیز مختلف است و برای هر یک از محصورات اربع در قضایای متصله و منفصله سور مخصوصی وجود دارد.
[۱] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.    
[۲] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۱.    
[۳] شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.


سور قضیه منفصله بدین شرح است:
۱. سور سالبه جزئیه منفصله، مانند: قد لایکون، لیس ابداً و لیس دائماً؛
۲. سور سالبه کلیه منفصله، مانند: دائماً لیس، لیس ابداً و لیس البتة؛
۳. سور موجبه جزئیه منفصله، مانند: بعض اوقات اگر، قد یکون، گاه باشد و گاهی اگر؛
۴. سور موجبه کلیه منفصله، مانند: ابداً و دائماً.
[۵] فرصت شیرازی، میرزامحمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
[۶] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
[۷] مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۴.    
[۸] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
[۹] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۳.
[۱۰] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۷.


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.

۱. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.    
۲. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۱.    
۳. ↑ شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۶.
۴. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۹۲.
۵. ↑ فرصت شیرازی، میرزامحمد، اشکال ‌المیزان، ص۷۱.
۶. ↑ تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۶۸.
۷. ↑ مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۶۴.    
۸. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۱۵.
۹. ↑ شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۲۳.
۱۰. ↑ خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۷.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «سور قضیه منفصله»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۱۷.    




جعبه ابزار