سهل بن محمد سجستانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی بصری جشمی (م ۲۵۵ هـ)، از عالمان قرائت و نحو و لغت در قرن سوم هجری قمری بود.

---

ابوحاتم سهل بن محمد بن عثمان بن یزید سجستانی بصری جشمی، در بصره سکونت داشت و از عالمان قرائت و نحو و لغت به شمار می‌رفت. ابوحاتم شعر هم می‌گفت و به علم عروض آگاهی داشت.
از ابوزید انصاری، ابوعبیده معمر بن مثنّی و اصمعی فراوان روایت کرده و ابن‌درید در لغت بر او اعتماد نموده است. ابوداود، نسائی، ابوبکر بزاز و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند و مبرّد نحوی در درس او حاضر شده است.
وی نیکوکاری بود که هر روز یک دینار صدقه می‌داد.

---

سال مرگ ابوحاتم را مختلف نوشته‌اند، لیکن ابن‌ندیم آن را به سال ۲۵۵ هـ ثبت کرده است.

---

ابن‌ندیم نام تالیفات سهل را چنین آورده است:
کتاب ما یلحن فیه العامه، الطیر، المذکر و المؤنث، النبات، المقصور و الممدود، المقاطع و المبادی، الفرق، القراآت، الفضاحه، النخله، الاضداد، القسی و النبال و السهام، السیوف و الرماح، الدرع و الجوشن، الوحوش، الحشرات، الهجاء، الزرع، خلق الانسان، الادغام، اللبا و اللبن و الحلیب، الکرم، الشتاء و الصیف، النحل و العسل، الابل، التشوق الی الاوطان، العشب و البقل، الاتباع، الخصب و القحط، اختلاف المصاحف، الحر و البرد و الشمس و القمر و اللیل و النهار، الفرق بین الآدمیین و بین کل ذی روح و کتاب دیگری در موضوع قرائت به نام النقط و الشکل.
متاخرین کتاب‌های دیگری را به او نسبت داده‌اند: غایة فی القراآت الاحدی عشر، اعراب القرآن، المزال، و المفسد، الغیث، الفرس، المیاه، الاتباع، الجراد، الفرق الآدمیین و ذوات الاربع، الزینه، المعمرون الهمزه و الدُّرع و الترس.

---