سهام بی‌نام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سهم بی
نام یکی از اصطلاحات
علم حقوق بوده و به معنای
سهمی است که روی آن
نام صاحب آن ذکر نمی‌گردد. این
سهام به سهولت و بدون انجام هیچ‌گونه تشریفاتی قابل انتقال است و کلیه مقرراتی که در اساسنامه شرکت‌ها برای جلوگیری از نقل و انتقال آزاد اینگونه
سهام پیش‌بینی شود یا آنکه انتقال
سهم را منوط به موافقت قبلی هیات مدیره نماید، اعتبار ندارد. تبدیل
سهام بی
نام به
سهام بانام به موجب مقررات
اساسنامه شرکت یا تصمیم
مجمع عمومی فوق‌العاده رخ می‌دهد.
سهام را می‌توان به اعتبار مختلف تقسیم‌بندی کرد. از نظر شکلی به
سهام بانام و
بی
نام از لحاظ ماهیت آورده‌ای که نماینده آن است به
سهام نقد و غیر نقد و... تقسیم می‌شود. یک
سهام می‌تواند در یک زمان واحد در دو یا چند تقسیم بندی قرار گیرد. مانند:
سهام سرمایه‌ای ممتاز.
سهام بی
نام سهمی است که
ورقه راجع به آن متضمن
نام صاحب
سهم نیست و یا قید بانام بر روی آن درج نشده است. این
سهام به صورت سند دروجه حامل تنظیم شده است.
حقوق صاحب
سهم بی
نام برگرفته از
ورقه سهم است که به صرف قبض و اقباض قابل‌انتقال به دیگری است و هیچ تشریفات خاصی برای انتقال آن ضرورت ندارد. البته لازم بذکر است که نقل و انتقال آن تابع مقررات اسناد در وجه حامل ماده ۳۲۰ قانون تجارت به بعد می‌باشد و در صورت
سرقت و یا مفقود شدن نیز باید به این مواد رجوع شود.
شرایط گواهی
سهام بی
نام. در ماده ۳۰ لایحه قانونی ۱۳۴۷ مقرر شده است که: «مادامی که تمام مبلغ اسمی هر
سهم پرداخت نشده صدور
ورقه سهم بی
نام یا گواهینامه موقت
بی
نام ممنوع است. به تعهدکننده اینگونه
سهام گواهینامه موقت بانام داده خواهد شد که نقل و انتقال آن تابع مقررات مربوط به نقل و انتقال
سهام بانام است.» از این ماده دو نتیجه حاصل می‌شود:
اولا: پرداخت مبلغ پرداخت نشده
سهم تضمین می‌شود. در غیر این صورت شرکت نمی‌داند به هنگام وصول مبلغ پرداخت نشده
سهم چگونه عمل نماید و به چه کسی مراجعه کند.
ثانیا: شرکت نمی‌تواند از ابتدا اقدام به انتشار
سهام بی
نام نماید ولو اینکه به هنگام
پذیره‌نویسی ورقه تعهد
سهام بی
نام در اختیار
پذیره‌نویس قرار داده باشد و آنها نیز با اینگونه
ورقه اقدام به
ابتیاع نموده باشند. در این صورت نیز صدور
سهم بی
نام تا پرداخت تمامی مبلغ اسمی
سهام شرکت معلق خواهد ماند. با این حال گواهینامه موقت
سهام بی
نام، در حکم
سهام بی
نام است و از لحاظ مالیات بر درآمد، مشمول مقررات
سهام بی
نام می‌باشد.
از آنجایی که متعهد ابتیاع
سهم، مسئول پرداخت
مبلغ اسمی آن می‌باشد و در صورتی که
سهم خود را قبل از
تادیه تمام مبلغ اسمی آن به دیگری انتقال دهد، بعد از انتقال دارنده
سهم (یعنی
خریدار) مسئول پرداخت بقیه مبلغ اسمی آن خواهد بود (ماده ۳۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷). بدین جهت اگر
سهم مورد انتقال
بی
نام بوده باشد بر اساس بند ۲ ماده ۲۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷ فروشنده قابل تعقیب کیفری است.
(اشخاص زیر به
حبس تادیبی از سه ماه تا یک سال، یا به
جزای نقدی از پنجاه هزار ریال تا پانصد هزار ریال، یا به هر دو
مجازات محکوم خواهند شد: ...
۲- هر کس
سهم بی
نام را قبل از آن که تمام مبلغ اسمی آن پرداخت شده باشد، صادر کند و یا بفروشد، یا به معرض فروش گذارد.)
تبدیل
سهام عبارت است از: تغییر نوع
سهام شرکت از
سهام بی
نام به
سهام با
نام شرکت و بالعکس به موجب مقررات اساسنامه یا تصمیم مجمع عمومی فوق العاده شرکت.
در مواد ۴۴ و ۴۵ و ۴۶ و ۴۸ و ۴۹ و ۵۰ لایحه قانونی ۱۳۴۷ نحوه تغییر
سهام بی
نام به
سهام بانام آمده است که در هشت مرحله آورده می‌شود:
الف. مهلت مراجه به شرکت برای تبدیل
سهام.
ب. بطلان
سهام بی
نام تسلیم نشده در مهلت معین به شرکت و صدور
سهام با
نام برابر تعداد آن.
ت. فروش
سهام با
نام صادره در ازای تعداد
سهام باطل شده.
ج. سپردن مازاد حاصل فروش
سهام با
نام پس از کسر هزینه‌ها به حساب بهره‌دار بانکی.
د. انتقال مازاد حاصل فروش
سهام صادره به جای
سهام بی
نام باطل شده بعد از گذشت ده سال و عدم رجوع صاحبان
سهام بی
نام باطله، به
خزانه دولت.
و. امکان واگذاری
سهام با
نام جایگزین شده به جای
سهام بی
نام باطل شده.
ه. ممنوعیت از حق حضور و رای در مجامع.
ی. مطلع ساختن مرجع ثبت شرکت‌ها از تبدیل
سهام بی
نام به
سهام با
نام.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «سهام بی‌نام»، تاریخ بازیابی ۹۹/۲/۲۳.
