• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سِنْخ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سِنْخ (به کسر سین و سکون نون) از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای اصل و پايه و محل روئيدن است. از اين ماده سه مورد در نهج‌البلاغه یافت می‌شود.



سِنْخ به معنای اصل و پایه و محل روئیدن است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۱۶

پس از آنكه بیعت شد در ضمن كلامى فرمود: «هَلَكَ مَنِ ادَّعى، وَخَابَ مَنِ افْتَرَى، مَنْ أَبْدَى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ، وَكَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلاَّ يَعْرِفَ قَدْرَهُ، لاَيَهْلِكُ عَلَى التَّقْوَى سِنْخُ أَصْل، وَلاَ يَظْمَأُ عَلَيْهَا زَرْعُ قَوْم.» «آن كس كه به ناحق ادّعا كند هلاک گردد، و هر آن كس كه با دروغ و افترا پيش رود بيچاره و بدبخت شود، و آن كس كه (در بين مردم نادان) حق را اظهار كند از نظر بيفتد، در نادانى انسان همين بس كه قدر خويش را نشناسد (و به ارزش خود پى نبرد) آنچه بر اساس تقوا بنا گردد، نابودى نپذيرد، و بذرى كه در سرزمين تقوا پاشيده شود هرگز تشنگى احساس نكند.» (شرح های خطبه:)

۲.۲ - خطبه ۱۸۶

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در خطبه ۱۸۶ فرمود: «ومَا كَانَ مِنْ مُرَاحِهَا وَسَائِمِهَا، وَأَصْنَافِ أَسْنَاخِهَا وَأَجْنَاسِهَا وَأَجْنَاسِهَا، وَمُتَبَلِّدَةِ أُمَمِهَا وَأَكْيَاسِهَا، عَلَى إِحْدَاثِ بَعُوضَة، مَا قَدَرَتْ عَلَى إِحْدَاثِهَا.» «و تمامى انواع گوناگون آنها، هم آنها كه كم هوشند و هم آنها كه زير كند، (اگر همه آنها) گرد آيند، هرگز بر ايجاد پشه‌اى از عدم، توانايى ندارند.» (شرح های خطبه:)

۲.۳ - خطبه ۱۹۸

درباره اسلام فرمود: «فَهُوَ دَعَائِمُ أَسَاخَ فِي الْحَقِّ أَسْنَاخَهَا.» «بنابراين آیین اسلام ستون‌هايى است كه خداوند آن را در اعماق حق استوار ساخته.» (شرح های خطبه:)


سه مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۵.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۴۳۵.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۷۲۷.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۶۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۴۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۸، خطبه ۱۶.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۰۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۰۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۵۵۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۳۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۳.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۲۹.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۸.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۵، خطبه ۱۸۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۸.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۶۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۲۲۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۱۹.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۸۹.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۹۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۰۱.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۴، خطبه ۱۹۸.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۹.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱۸.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۶۹۲.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۲۹۲.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۹۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سنخ»، ج۱، ص۵۵۵.    






جعبه ابزار