سنخ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سِنْخ (به کسر سین و سکون نون) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای اصل و پايه و محل روئيدن است. از اين ماده سه مورد در
نهج‌البلاغه یافت می‌شود.
سِنْخ به معنای اصل و پایه و محل روئیدن است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
پس از آنكه
بیعت شد در ضمن كلامى فرمود:
«هَلَكَ مَنِ ادَّعى، وَخَابَ مَنِ افْتَرَى، مَنْ أَبْدَى صَفْحَتَهُ لِلْحَقِّ هَلَكَ، وَكَفَى بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَلاَّ يَعْرِفَ قَدْرَهُ، لاَيَهْلِكُ عَلَى التَّقْوَى سِنْخُ أَصْل، وَلاَ يَظْمَأُ عَلَيْهَا زَرْعُ قَوْم.» «آن كس كه به ناحق ادّعا كند هلاک گردد، و هر آن كس كه با
دروغ و
افترا پيش رود بيچاره و بدبخت شود، و آن كس كه (در بين مردم نادان)
حق را اظهار كند از نظر بيفتد، در نادانى
انسان همين بس كه قدر خويش را نشناسد (و به ارزش خود پى نبرد) آنچه بر اساس
تقوا بنا گردد، نابودى نپذيرد، و بذرى كه در سرزمين تقوا پاشيده شود هرگز تشنگى احساس نكند.»
(شرح های خطبه:
)
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در
خطبه ۱۸۶ فرمود:
«ومَا كَانَ مِنْ مُرَاحِهَا وَسَائِمِهَا، وَأَصْنَافِ أَسْنَاخِهَا وَأَجْنَاسِهَا وَأَجْنَاسِهَا، وَمُتَبَلِّدَةِ أُمَمِهَا وَأَكْيَاسِهَا، عَلَى إِحْدَاثِ بَعُوضَة، مَا قَدَرَتْ عَلَى إِحْدَاثِهَا.» «و تمامى انواع گوناگون آنها، هم آنها كه كم هوشند و هم آنها كه زير كند، (اگر همه آنها) گرد آيند، هرگز بر ايجاد پشه‌اى از عدم، توانايى ندارند.»
(شرح های خطبه:
)
درباره
اسلام فرمود:
«فَهُوَ دَعَائِمُ أَسَاخَ فِي الْحَقِّ أَسْنَاخَهَا.» «بنابراين
آیین اسلام ستون‌هايى است كه
خداوند آن را در اعماق
حق استوار ساخته.»
(شرح های خطبه:
)
سه مورد از این ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سنخ»، ج۱، ص۵۵۵.
