سَنَح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَنَح (به فتح سین و نون) از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای مرور و گذشتن از چپ به راست است. اين
کلمه سه بار در
نهج‌البلاغه استفاده شده است.
سَنَح به معنای مرور و گذشتن از چپ به راست است. سانح آنكه از طرف راست آيد به عكس بارح كه از طرف چپ آيد. و نيز به معنى ظهور و آشكار شدن باشد.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) بعد از ضربت خوردن از طرف
ابن ملجم فرمود:
«مَلَكَتْنِي عَيْنِي وَأَنَا جَالِسٌ، فَسَنَحَ لي رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه وآله): يَا رَسُولَ اللهِ، مَاذَا لَقِيتُ مِنْ أُمَّتِكَ مِنَ الاَْوَدِ وَاللَّدَدِ؟.» «همان طور كه نشسته بودم، خواب چشمانم را فرا گرفت،
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) را به خواب ديدم، و عرض كردم چقدر كارشكنی‌ها و لجاجت و دشمنيها را كه از امّتت ديدم.»
(شرح های خطبه:
)
درباره
قلب انسان فرموده:
«وَذلِكَ الْقَلْبُ، وَلَهُ مَوَادّ مِنَ الْحِكْمَةِ وَأَضْدَادٌ مِنْ خِلاَفِهَا، فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ.» «و آن
قلب اوست، و اين شگرفى به خاطر آن است كه انگيزه‌هايى از
حکمت و ضدّ آن در آن جمع است. هرگاه آرزوها در آن ظاهر شود،
طمع او را ذليل خواهد كرد.»
(شرح های حکمت:
)
حضرت خطاب به
معاویه فرمود:
«وَهذِهِ حُجَّتِي إِلَى غَيْرِكَ قَصْدُهَا، وَلكِنِّي أَطْلَقْتُ لَكَ مِنْهَا بِقَدْرِ مَا سَنَحَ مِنْ ذِكْرِهَا.» «و اين خلاصه
حجّت و
دلیل من است حتّى در برابر غير تو؛ من به همين خلاصه و كوتاهى اكتفا كردم كه جاى شرحش نيست!.»
(شرح های نامه:
)
سه مورد از این کلمه در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «سنة»، ج۱، ص۵۵۵.
