• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سالم مولی ابی حذیفه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




ابوعبدالله سالم بن‌ معقل، (متوفای ۱۲ق) مشهور به سالم مولی ابی حذیفه، از موالی و صحابه ایرانی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که طبق نقل برخی از منابع از قاریان و حافظان صدر اسلام بود.
بنابر نقل منابع شیعی، او یکی از اصحاب عقبه و از کسانی بود که پس از وفات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به خانه حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) هجوم بردند. وی سرانجام در «نبرد یمامه» کشته شد.



«ابوعبدالله سالم بن‌ معقل» از اهل «اصطخر» (از شهرهای قدیم فارس) و بنده‌ای آزاد شده بود. برخی او را از ایرانیان اهل کرمه و از سابقین در اسلام و در زمره مهاجران و همچنین انصار دانسته‌اند. (برای آگاهی بیشتر رجوع شود به )


بر اساس نقل قولی رسول‌ خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) درباره او فرمود: «سالم بسیار خدا دوست است». وی خوش‌صوت بود و قرآن تلاوت می‌کرد.
[۵] ابن حنبل، احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۷، ص۲۳۷.

نقل کرده‌اند که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) او را از چهار نفری می‌دانستند که شایسته است، قرائت از آنان آموخته شود.


درباره «سالم» در منابع شیعی، روایات دیگری آمده است که چهره وی را مخدوش می‌سازد؛ از جمله آنکه او را از اصحاب عقبه - همان کسانی‌که قصد داشتند، رسول خدا را در بازگشت از غزوه تبوک در گردنه‌ای با رم دادن شترش به قتل برسانند - و نیز از کسانی دانسته‌اند که پس از وفات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به منزل حضرت فاطمه (علیهاالسّلام) هجوم بردند.


سالم از نخستین بیعت‌کنندگان با ابوبکر بود. شاید از این‌رو بود که «عمر بن‌ خطاب» او را از کسانی می‌دانست که شایسته عهده‌داری خلافت هستند.
[۱۲] ر. ک: ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ج١، ص۴٧.



سرانجام سالم در سال دوازدهم در نبرد یمامه که با مرتدان در گرفت، همراه مولایش «ابوحذیفه» و در حالی‌که پرچم مسلمانان در دستش بود، کشته شد.


۱. ابن‌ عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج٢، ص۵۶۷.    
۲. ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الکرم، اسد الغابه، ج٢، ص۱۵۵.    
۳. ابن‌ عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج٢، ص۵۶٩.    
۴. ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الکرم، اسد الغابه، ج٢، ص۱۵۵.    
۵. ابن حنبل، احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۷، ص۲۳۷.
۶. بخاری‌، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، ج۵، ص۳۶.    
۷. ابن‌ عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، ج٢، ص۵۶٩.    
۸. ابن حنبل، احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۶، ص۸۶.    
۹. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج٢٨، ص١٠١.    
۱۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج٢٨، ص۲۲۷.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌ البلاغه، ج۶، ص١٨.    
۱۲. ر. ک: ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ج١، ص۴٧.
۱۳. ابن‌ شبه نمیری، عمر بن شبّه، تاریخ المدینة المنوره، ج۳، ص٨٨١.    
۱۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۸۳.    
۱۵. ابن‌اثیر، علی بن ابی‌الکرم، اسد الغابه، ج٢، ص١٣۴.    



• سامانی، محمود، صحابه ایرانی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و دیگر مسلمانان ایرانی‌تبار در عصر نبوی، ج۱، ص۴۲-۴۳.






جعبه ابزار