سال ۶۱ هجری قمری، شصت و یکمین سال از قرن ۱ قمری مصادف با سال ۵۹ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: وقوع فاجعه کربلا و کشته شدن حسین بن علی (علیه‌السّلام)، قیام گروه‌هایی از شیعیان کوفه به خون‌خواهی امام حسین (علیه‌السّلام) به نام توابین، شورش مردم مکه بر علیه بنی‌امیه و درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور دیگر مانند حبیب بن مظاهر و ... .
• مردم مکه پس از کشته شدن حسین بن علی بن ابی‌طالب، ضمن بیعت با عبدالله بن زبیر علیه بنی‌امیه، سر به شورش برداشتند. • عبدالله بن زبیر، برادرش، عبیدالله را به ولایت مدینه گمارد و ولایت او بر این شهر تا زمان کشته شدنش (سال ۷۳ ق) ادامه یافت. • گروه‌هایی از شیعیان کوفه که حسین را به عراق دعوت کرده و سپس از گرد او پراکنده گشته بودند، بر آن شدند تا گناه‌شان را جبران کنند. لذا گروهی را تشکیل دادند که خود را توابین نامیدند و به خون‌خواهی حسین برخاستند.
• مردم کوفه از گِرد حسین بن علی پراکنده شدند. حسین با تعداد‌اندکی از فرزندان و خویشاوندانش، که او را همراهی می‌کردند، تصمیم به جنگ گرفت. • عبیدالله بن زیاد، سپاهی را به سرکردگی حر بن یزید تمیمی گسیل داشت و سپس این سپاه را با سپاهی به فرماندهی عمر بن سعد بن ابی‌وقاص پشتیبانی کرد. • کشته شدن حسین بن علی و دو فرزندش علی و عبدالله و تعداد زیادی از خویشاوندانش (۱۰ محرم) در واقعه کربلا. • عبیدالله بن زیاد برای سرکوب قیام مرداس بن حُدیر، سپاهی را به سرکردگی عیّاد بن علقمه مازنی به آن‌جا فرستاد. عیّاد شورش را سرکوب کرد و مرداس را به قتل رساند و سرش را برای ابن زیاد برد.
