سال 559 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۵۵۹ هجری قمری، پنجاه و نهمین سال از قرن ۶ قمری و مصادف با
سال ۵۴۲ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: رقابت
ضرغام لخمی با
شاور سعدی بر سر قدرت در
مصر، درگیری
صلیبیان و مسلمانان در
نبرد ارتاح، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور مانند:
ابن اخوه ابوالفتح و ... .
- ضرغام بن عامر لخمی از فرمانروایان بنی رزیک، پس از کشته شدن عادل بن رزیک بر شاور می شورد و منصب وزارت را از چنگ او در می‌آورد. شاور به شام می‌گریزد و به نورالدین محمود پناه می‌برد و از نورالدین می‌خواهد سپاهی برای انتقام از ضرغام بفرستند و دوباره به وزارت بازگردد و متعهد می‌شود یک سوم درآمد مصر را به نورالدین پرداخت کند. نورالدین به درخواست شاور، پاسخ مثبت می‌دهد و سپاهی را به فرماندهی سردار اسدالدین شیرکوه به مصر اعزام می‌کند. چون ضرغام از آمدن سپاه شام به مصر آگاه شد، از آموری، پادشاه بیت المقدس، یاری طلبید و در مقابل آن متعهد شد مصر تابع صلیبیان شود.
- سپاه شام وارد مصر می‌شود و ضرغام را درحالی که می‌کوشید بگریزد و به صلیبیان ملحق شود، دستگیر می‌کند و او را به نزد اسدالدین می‌برند و اسدالدین فرمان قتل او را صادر می‌کند.
- شاور به اسدالدین خیانت می‌کند و از صلیبیان کمک می‌طلبد: شاور از اجرای وعده خود سرباز می‌زند و از اسدالدین می‌خواهد مصر را ترک کند و از صلیبیان کمک می‌طلبد. صلیبیان به طمع تصرف مصر به درخواست شاور پاسخ می‌دهند و چون از نبرد ارتاح و چیرگی نورالدین بر حارم آگاه شدند، با شیرکوه از در سازش وارد شدند. صلیبیان با هدف حراست از بانیاس برگشتند؛ ولی وقتی رسیدند نورالدین آن را تصرف کرده بود. اسدالدین با برادرزاده‌اش صلاح الدین به سلامتی به دمشق بازگشتند.
- نورالدین محمود از امرای مسلمان در موصل، دژ کیفا و ماردین می‌خواهد نیروهای خود را بسیج کنند تا با نیروهای صلیبی که به کمک شاور شتافته‌اند، درگیر شوند و از برخورد آنان با اسدالدین که از مصر به شام باز می‌گردد، جلوگیری کند.
- سپاهیان مسلمان آهنگ قلعه مستحکم حارم کرده و آن را محاصره می‌کنند. سپاهیان صلیبی به رهبری بوهمند سوم، حاکم انطاکیه، و ریمون سوم، حاکم طرابلس، و دیگر امرای صلیبی با آنان برخورد می‌کنند و جنگی سخت میان دو سپاه در نزدیکی ارتاح در می‌گیرد که به پیروزی نورالدین و سپاهش منجر می‌شود و تعداد بیشماری از سپاه صلیبی ـ که میان آنان فرماندهان نیز هستند ـ به اسارت در می‌آیند. پس از این واقعه، نورالدین رهسپار بانیاس شده و آن را به تصرف خود در می‌آورد.
• ابن اخوّه ابوالفتح.
• ابوجعفر بن سعید قیسی.
• ابوجعفر غافقی.
• بلوی.
• بالدوین سوم.
• جمال الدین اصفهانی.
• ضرغام لخمی.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۳، ص۱۸۷.
