سال 323 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در سال سیصد و بیست و سه هجری قمری، رویدادها و وقایع نظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند:
راضی عباسی پسران خود را که هنوز بچه بودند، فرمان حکومت شرق و غرب می‌دهد، رقابت فرمانروایان برای قبضه مناطق
آل بویه و
آل زیار، برپایی
حکومت اخشیدیان در
مصر، حکومت مجدد
ادریسیان، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور مانند
نفطویه و ... .
• راضی عباسی پسران خود ابوالفضل و ابوجعفر را که هنوز بچه بودند، فرمان حکومت شرق و غرب می‌دهد.
بغداد: با توطئه عدّه‌ای از غلامان
مرداویج دیلمی، از جمله بجکم و توزونِ ترک، مرداویج غافلگیرانه کشته می‌شود و برادرش وشمگیر در
ری به جای او می‌نشیند.
• بجکم و توزون پس از کشتن مرداویج، همراه یارانشان فرار می‌کنند، توزون به
علی بن بویه حاکم
شیراز و بجکم به محمد
بن رائق امیر
واسط پناه می‌برد. ابن رائق همه غلامان را با او همراه می‌کند و او را سردسته ایشان قرار می‌دهد، و او پس از آن، بجکم، رائقی خوانده می‌شود. سپس توزون هم همراه فراریان ترک و دیلم به او می‌پیوندند.
•
حنبلیانِ بغداد امر به معروف و
نهی از منکر را وظیفه خود دانسته، در این راه،
خشونت به خرج می‌دهند. مردم علیه ایشان می‌شورند. خلیفه هم آنان را از این‌کار برحذر داشته، اعمالشان را تقبیح و آنان را به مرگ تهدید می‌کند.
•
احمد بن کیغلغ از حکومت مصر عزل و
محمد بن طغج اخشیدی به جای او گماشته می‌شود و حکومت اخشیدیان برپا می‌شود که تا سال ۳۵۸ق ادامه می‌یابد.
• ادریسیان از «حجرالنسر» (که در سال ۳۱۱ق موسی
بن ابی العافیه ایشان را در آن‌جا زندانی کرده بود) خارج شده و دوباره به حکومت مغرب می‌رسند و با
قاسم بن محمد بن ادریس، ملقب به کنون (برادر
حسن حجّام) بیعت می‌شود. به این ترتیب، دولت
دوم ادریسیان که به
مذهب شیعه دعوت می‌کردند، برپا می‌شود. این دولت به صورت امیرنشین‌های پراکنده بود تا این که در سال ۳۴۹ق جوهر صقلبی آن را به
حکومت عبیدیان ضمیمه کرد.
• رقابت فرمانروایان در متغلّب برای قبضه مناطق آل بویه و آل زیار: علی
بن بویه پس از کشته شدن مرداویج
بن زیار،
اصفهان را می‌گیرد و
وشمگیر بن زیار، برادر مرداویج،
طبرستان و
قلعه الموت را می‌گیرد.
• قائم بامرالله خلیفه فاطمی ناوگانی برای جنگ به جنوا و جزیره ساردین (از شهرهای
ایتالیا) می‌فرستد که از هر دو با اسیران و غنایم بازمی‌گردد.
•
قرمطیان در
قادسیه کاروان حاجیان را که عازم
مکه بود، غارت می‌کنند و آنان را به
بغداد بازمی‌گردانند.
• مغرب دور: امیر مغرب دور، موسی
بن ابی‌العافیه که در سال ۳۱۹ق بر تلمان دست یافته بود، بر
الجزایر نیز دست‌اندازی کرد تا این‌که آن‌جا هم جزو قلمرو او شد. سپس سر از اطاعت عبیدیان بر تافت و به طرف
عبدالرحمان ناصر حاکم
اندلس رفت و بر منبر خطبه به نام او خواند.
• احمد
بن کیغلغ
• مرداویج دیلمی
• نفطویه.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۱۶-۲۱۷.
