• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سادات برزنجی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


سادات برزنجی، خاندان کرد از شیوخ طریقت نوربخشیه و قادریه در سلیمانیه می‌باشند.


برزنجیان از سادات متنفذ جنوب کردستان در سده‌های هفتم تا سیزدهم بودند.
مرجوع کنید به مؤسس آن سید عیسی نوربخش، مردی دانشمند و مرشد دینی بود.
[۱] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۴، (بی جا، بی تا).


این خاندان نسب خود را به امام موسی کاظم (علیه‌السلام) می‌رسانند.
[۲] عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ج۱، ص۴۳۰ـ۴۳۱، ترجمه احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۳] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۴۰، (بی جا، بی تا).
[۴] ادموندز، سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ص ۸۳ ـ۸۴، ج۱، ص۸۰، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.


نام برزنجی برگرفته از روستایی به همین نام (برزنجه) در مشرق سلیمانیه است.
[۵] سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ج۱، ص۸۳ ـ۸۴، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.


سال استقرار آنان در برزنجه ۶۵۶
[۶] سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ج۱، ص۸۳ ـ۸۴، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.
یا ۸۶۰
[۷] محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
ذکر شده است.
درباره علت استقرار آنان در برزنجه، ادموندز بر اساس منابع شفاهی، داستانی آورده است که خود به ناسازگاری تاریخی آن تصریح دارد.
[۸] محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.


طریقه نوربخشیه را ابتدا محمد نوربخشی، برادر شیخ عیسی، در کردستان رواج داد، لکن شیوخ نوربخشیه و قادریه از نسل شیخ عیسی هستند
[۹] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۴، (بی جا، بی تا).
از جمله بابا رسول، شیخ محمد نودهی، شیخ حسن گله زرد (گله زرده/ گله زه رده)، شیخ اسماعیل قازانقایی (ولیانی)، شیخ محمد معروف، کاک احمد و شیخ محمود برزنجی آخرین فرد مشهور این خاندان است.
[۱۰] بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۶۱۰، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۷۱ ش.
[۱۱] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۳، (بی جا، بی تا).
[۱۲] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۶، (بی جا، بی تا).
[۱۳] محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
[۱۴] محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۲۳، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
[۱۵] محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۲۴، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.


از خاندان برزنجی بزرگان دیگری در فقه و حدیث و علوم اسلامی شهرت داشتند، و بدین‌گونه چندین سده، هدایت مردم این منطقه بر عهده آنان بود.
[۱۶] بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۷۱ ش.
[۱۷] محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۶، (بی جا، بی تا).
[۱۸] عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ذیل «برزنجی»، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۳۷۶).
[۱۹] عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ترجمه احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
[۲۰] اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۲۵۵، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
[۲۱] اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۱۷۶، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.


(۱) سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۲) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۳) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۴) محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، (بی جا، بی تا).
(۵) محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
(۶) عمررضا کحاله، معجم المرجوع کنید به لفین، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۳۷۶).
(۷) عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ترجمه احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۸) بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۷۱ ش.

۱. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۴، (بی جا، بی تا).
۲. ↑ عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ج۱، ص۴۳۰ـ۴۳۱، ترجمه احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
۳. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۴۰، (بی جا، بی تا).
۴. ↑ ادموندز، سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ص ۸۳ ـ۸۴، ج۱، ص۸۰، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.
۵. ↑ سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ج۱، ص۸۳ ـ۸۴، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.
۶. ↑ سیسیل جی ادموندز، کردها، ترکها، عربها، ج۱، ص۸۳ ـ۸۴، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران ۱۳۶۷ ش.
۷. ↑ محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
۸. ↑ محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
۹. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۴، (بی جا، بی تا).
۱۰. ↑ بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۶۱۰، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۷۱ ش.
۱۱. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۳، (بی جا، بی تا).
۱۲. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۶، (بی جا، بی تا).
۱۳. ↑ محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۱۹، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
۱۴. ↑ محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۲۳، پانویس ۲، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
۱۵. ↑ محمد امین زکی، تاریخ السلیمانیة، ج۱، ص۲۲۴، ترجمه جمیل احمد روزبیانی، بغداد ۱۳۷۰/۱۹۵۱.
۱۶. ↑ بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، تهران ۱۳۶۴ـ۱۳۷۱ ش.
۱۷. ↑ محمد رئوف توکلی، تاریخ تصوف در کردستان، ج۱، ص۱۳۶، (بی جا، بی تا).
۱۸. ↑ عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، ذیل «برزنجی»، بیروت (تاریخ مقدمه ۱۳۷۶).
۱۹. ↑ عبدالکریم مدرس، دانشمندان کرد در خدمت علم و دین، ترجمه احمد حواری نسب، تهران ۱۳۶۹ ش.
۲۰. ↑ اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۲۵۵، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
۲۱. ↑ اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۱۷۶، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۳، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «سادات برزنجی»، شماره۹۴۷.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان ها | طریقت نوربخشیه | قبائل کرد | مشایخ صوفیه | نسب شناسی
جعبه ابزار