زوجیت حیوانات (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قانون زوجیت در همه
مخلوقات اعم از جاندار و بی‌جان جریان دارد.
قانون
زوجیت، میان
حیوانات:
• «وَ أَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَینِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثى؛
و اوست كه دو جفت (دو صنف) نر و ماده را بیافرید.»
• «وَ مِنْ كُلِّ شَی‌ءٍ خَلَقْنا زَوْجَینِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُون؛
و از هر چیزى جفت هم آفریدیم (مانند نر و ماده در
حیوانات و گیاهان) شاید متذكر شوید (كه زوجیت و شركت از صفات
ممکن است نه
واجب).»
• «حتی اذا جاء امرنا وفار التنور قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین...؛
(
نوح و قومش در انتظار بودند) تا آن گاه كه فرمان ما (
امر ما به
فرشتگان یا
اراده حتمی ما) در رسید و (
آب از) تنور فوران كرد، گفتیم: در آن
کشتی از هر نوع
حیوانى دو زوج (یك جفت نر و ماده) سوار كن و نیز خاندان خود را جز كسى كه گفتار (ازلى ما) درباره (
هلاکت) او گذشته است (
همسر و یك پسرت)- و كسانى را كه
ایمان آورده‌اند (سوار كن)؛ و جز اندكى با او ایمان نیاورده بودند.»
زوج به معنای جفت وصنف بوده و به هر دو قرین از
مذکّر و
مؤنّث در
حیوانات كه
ازدواج یافته‌اند زوج اطلاق می‌شود، به دو قرین در غیر
حیوانات نیز زوج گفته می‌شود، مثل یك زوج
کفش (یك جفت).
زوجه بمعنى
زن است جمع آن زوجات می‌باشد راغب گوید آن
لغت ردى‌ء است.
لذا زوجه و زوجات در قرآن نیامده بلكه زوج و ازواج بكار رفته است و زوج هم به زن اطلاق شده مثل «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ ...»
و مثل «یا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ»
و هم به
مرد نحو «فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنْكِحَ زَوْجاً غَیرَهُ ...»
و ایضا «قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجادِلُكَ فِی زَوْجِها ...»
ازواج نیز هم در زنان بكار رفته مثل «وَ الَّذِینَ یتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ یذَرُونَ أَزْواجاً ...»
و هم در مردان نحو «فَلا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ ینْكِحْنَ أَزْواجَهُنَ إِذا تَراضَوْا بَینَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ ...»
ظاهرا استعمال شدن ازواج در مردان فقط این آیه است.زوج و ازواج در گیاهان نیز بكار رفته مثل «وَ أَنْبَتَتْ مِنْ كُلِ زَوْجٍ بَهِیجٍ»
«سُبْحانَ الَّذِی خَلَقَ الْأَزْواجَ كُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ ...»
درباره
حیوانات نیز آمده «قُلْنَا احْمِلْ فِیها مِنْ كُلٍ زَوْجَینِ اثْنَینِ ...»
«ثَمانِیةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَینِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَینِ ...»
در
زبان عرب زَوْجَینِ بمعنى یك جفت است و لفظ «اثْنَینِ» براى بیان آن است.
یكى از اسرار عجیب
خلقت نر و مادگى موجودات است اگر در
حیوان و
گیاه این
واقعیت وجود نداشت هیچ یك چیز دو چیز نمی‌شد و جاى از بین رفته‌ها پر نمی‌گردید و
تولید و تكثیر مطلقا معنائى نداشت ولى خداوند با این وسیله نقص عالم را جبران و آن را پیوسته به سوى
کمال می‌راند.
بشر با فكر ساده خود ابتداء آنرا فقط در
انسان و
حیوان می‌دانست و در اثر پیشرفت
علم احساس كرد كه این واقعیت در عالم گیاه نیز حكم فرماست و اگر نباتات بوسیله حشرات و بادها تلقیح نگردند میوه بدست نخواهد آمد. قرآن كریم پا را از همه فراتر گذاشته و مسئله نر و مادگى را در تمام موجودات اعلان می‌كند اعم از زنده و غیر زنده.
بسیارى از مفسران زوج را در آیات فوق به معنى اصناف مختلف موجودات این جهان مى‌دانند كه به صورت زوج زوج درآمده است، مانند
شب و
روز،
نور و
ظلمت،
دریا و
صحرا،
خورشید و
ماه،
نر و
ماده، و غیر اینها. زوجیت در اینگونه
آیات مى‌تواند اشاره به معنى دقیق‌ترى باشد، زیرا واژه زوج را معمولا به دو جنس نر و ماده مى‌گویند، خواه در عالم
حیوانات باشد یا گیاهان، و هر گاه آن را كمى توسعه دهیم، تمام نیروهاى مثبت و منفى را شامل مى‌شود، و با توجه به اینكه
قرآن کریم در آیه ۴۹
سوره ذاریات مى‌گوید: ( مِنْ كُلِّ شَی‌ءٍ؛ از همه موجودات) نه فقط موجودات زنده، مى‌تواند اشاره به این
حقیقت باشد كه تمام اشیاء جهان از ذرات مثبت و منفى ساخته شده، و امروز از نظر علمى مسلم است كه اتم‌ها از اجزاء مختلفى تشكیل یافته‌اند، از جمله اجزایى كه داراى بار الكتریسته منفى هستند، و الكترون نامیده مى‌شوند، و اجزایى كه داراى بار الكتریسته مثبت هستند و پروتون نام دارند. بنابراین الزامى نیست كه شى‌ء را حتما به معنى
حیوان یا گیاه تفسیر كنیم، و یا زوج را به معنى صنف بدانیم.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «زوجیت حیوانات».
