• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زمینه‌های تحیت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



زمینههای تحیت با توجه به آیات قرآن عبارتند از:



احسان و نیکوکاری، زمینه تحیت خداوند:
۱. «سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِي الْعَالَمِينَ • إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛ سلام بر نوح در میان جهانیان باد! ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم!» «العالمین» جمع محلی به الف و لام است که معنای عموم را می‌رساند و منظور از آن می‌تواند تمامی امت‌های بشری تا روز قیامت باشد.
۲. «سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِيمَ • كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛سلام بر ابراهیم! این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم!»
۳. «سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ • إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛ سلام بر موسی و هارون ! ما این گونه نیکوکاران را پاداش می‌دهیم!»
۴. «سَلَامٌ عَلَى إِلْ يَاسِينَ • إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ؛سلام بر الیاسین ما اينگونه نيكوكاران را پاداش می‌دهيم.»


ایمان، از عوامل تحیت الهی:
۱. «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ • دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ؛ (ولی) کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در پرتو ایمانشان هدایت می‌کند؛ از زیر (قصرهای) آنها در باغهای بهشت ، نهرها جاری است. گفتار (و دعای) آنها در بهشت این است که: خداوندا، منزهی تو! و تحیّت آنها در آنجا: سلام؛ و آخرین سخنشان این است که: حمد ، مخصوص پروردگار عالمیان است!»
۲. «وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ؛ و کسانی را که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغهای بهشت وارد می‌کنند؛ باغهایی که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن می‌مانند؛ و تحیّت آنها در آن، سلام است.»
۳. «هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا • تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا كَرِيمًا؛ او کسی است که بر شما درود و رحمت می‌فرستد، و فرشتگان او (نیز) برای شما تقاضای رحمت می‌کنند تا شما را از ظلمات ( جهل و شرک و گناه ) به سوی نور (ایمان و علم و تقوا ) رهنمون گردد؛ او نسبت به مؤمنان همواره مهربان بوده است! تحیّت آنان در روزی که او را دیدار می‌کنند سلام است؛ و برای آنها پاداش پرارزشی فراهم ساخته است.» برداشت مزبور بر این اساس است که اضافه «تحیت» به «هم» اضافه مصدر به مفعول باشد و معنای آیه چنین می‌شود: تحیت خدا به آنان در قیامت، سلام است

۲.۱ - ایمان به آیات خدا

ایمان به آیات پروردگار، زمینه تحیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر مؤمنان:
«وَإِذَا جَاءكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ ...؛ هرگاه کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، به آنها بگو: سلام بر شما....»


پاک بودن از ظلم ، سبب تحیت ملائکه به پرهیزکاران:
«الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظَالِمِي أَنفُسِهِمْ ... • الَّذِينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ طَيِّبِينَ يَقُولُونَ سَلامٌ عَلَيْكُمُ ادْخُلُواْ الْجَنَّةَ بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ؛ همانها که فرشتگان (مرگ) روحشان را می‌گیرند در حالی که به خود ظلم کرده بودند! ... همانها که فرشتگان (مرگ) روحشان را می‌گیرند در حالی که پاک و پاکیزه‌اند؛ به آنها می‌گویند: سلام بر شما! وارد بهشت شوید به خاطر اعمالی که انجام می‌دادید!»
مقصود از «طیبین» به قرینه مقابله، مبرا بودن از ظلم و ستم است


صبر ، زمینه تحیت ملائکه:
۱. «... وَالمَلاَئِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِم مِّن كُلِّ بَابٍ • سَلاَمٌ عَلَيْكُم بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ؛ ... و فرشتگان از هر دری بر آنان وارد می‌گردند. (و به آنان می‌گویند:) سلام بر شما بخاطر صبر و استقامتتان! چه نیکوست سرانجام آن سرا (ی جاویدان)!»
۲. «أُوْلَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا؛ (آری،) آنها هستند که درجات عالی بهشت در برابر شکیباییشان به آنان پاداش داده می‌شود؛ و در آن، با تحیّت و سلام روبه‌رو می‌شوند.» مراد از «یلقون...» تتلقاهم الملائکة است. یعنی فرشتگان به هنگام ملاقات با عبادالرحمان ، تحیت و سلام می‌گویند.


۱. صافات/سوره۳۷، آیه۷۹.    
۲. صافات/سوره۳۷، آیه۸۰.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۸۱.    
۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۷، ص۲۲۱.    
۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۷، ص۱۴۶.    
۶. صافات/سوره۳۷، آیه۱۰۹.    
۷. صافات/سوره۳۷، آیه۱۱۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۱۱۷.    
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۷، ص۲۳۲.    
۱۰. صافات/سوره۳۷، آیه۱۲۰.    
۱۱. صافات/سوره۳۷، آیه۱۲۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۱۳۶.    
۱۳. صافات/سوره۳۷، آیه۱۳۰.    
۱۴. صافات/سوره۳۷، آیه۱۳۱.    
۱۵. یونس/سوره۱۰، آیه۹.    
۱۶. یونس/سوره۱۰، آیه۱۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۲۳۳.    
۱۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۰، ص۱۷.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۱۵۸.    
۲۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۳.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۳۲۹.    
۲۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۲، ص۷۰.    
۲۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۳.    
۲۴. احزاب/سوره۳۳، آیه۴۴.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص۱۶۸.    
۲۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۳۲۹.    
۲۷. انعام/سوره۶، آیه۵۴.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص۶۴.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۲۵۹.    
۳۰. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۷، ص۱۵۶.    
۳۱. نحل/سوره۱۶، آیه۲۸.    
۳۲. نحل/سوره۱۶، آیه۳۲.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۱۴.    
۳۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۲، ص۳۴۴.    
۳۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۲، ص۲۳۶.    
۳۶. رعد/سوره۱۳، آیه۲۳.    
۳۷. رعد/سوره۱۳، آیه۲۴.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۱۹۲.    
۳۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۱، ص۴۷۴.    
۴۰. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۵.    
۴۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۱۷۰.    
۴۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۵، ص۳۳۹.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص۳۱۶.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۴۳۶، برگرفته از مقاله «زمینههای تحیت»    


رده‌های این صفحه : تحیت | موضوعات قرآنی




جعبه ابزار