• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَقْو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَقْو (به فتح زاء و سکون قاف) و زُقاء (به ضم زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای فریاد و صیحه است.
مشتق این واژه در عبارت است از:
زاقی به معنای صیحه و فریاد کننده، به کار رفته است.
امام علی (علیه‌السّلام) در بیان ویژگی‌های طاوس از این کلمه استفاده کرده است.
این ماده فقط یک‌بار در نهج البلاغه آمده است.



زَقْو و زُقاء به معنای فریاد و صیحه است.
زَقا زَقْواً و زُقاءً: صاح
زاقی به معنای صیحه و فریاد کننده است.


موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:

۲.۱ - زَقا - خطبه ۱۶۵ (درباره طاووس)

امام (علیه‌السّلام) درباره طاووس فرموده: «فإذا رَمى بِبَصَرِهِ إِلى قَوائِمِهِ زَقا مُعْوِلاً بِصَوْت يَكادُ يُبِينُ عَنِ اسْتِغاثَتِهِ»
«چون به پاهایش نگاه می‌کند ناله و فریاد می‌کشد با صدایی که نزدیک است استغاثه خویش را اظهار نماید.» (از مکروه داشتن پاهایش).

از این ماده فقط یک‌بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ۴۹۷.    
۲. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۹۱.    
۴. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
۵. جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۶۸.    
۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵-۳۶۶، خطبه۱۶۵.    
۷. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه۱۶۳.    
۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۲، خطبه۱۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه۱۶۵.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۹.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۶.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۶، خطبه۱۶۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زقو»، ج۱، ص۴۹۷.    






جعبه ابزار