• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زقو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۱)
مقالات مرتبط: فریاد.

زَقْو (به فتح زاء و سکون قاف) و زُقاء (به ضم زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای فریاد و صیحه است. مشتق این واژه در نهج البلاغه به صورت: زاقی به معنای صیحه و فریاد کننده، به کار رفته است. امام علی (علیه‌السّلام) در بیان ویژگی‌های طاوس از این کلمه استفاده کرده است. این ماده فقط یکبار در نهج البلاغه آمده است.


زَقْو و زُقاء
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ۴۹۷.    
[۲] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
به معنای فریاد و صیحه است. «زقا زقوا و زقاء: صاح»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۹۱.    
زاقی به معنای صیحه و فریاد کننده است.
[۴] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
[۵] جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۶۸.    


امام (علیه‌السّلام) درباره طاووس فرموده: «فَإذَا رَمَى بِبَصَرِهِ إِلَى قَوَائِمِهِ زَقَا مُعْوِلاً بِصَوْت يَكَادُ يُبِينُ عَنِ اسْتِغَاثَتِهِ»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵-۳۶۶، خطبه۱۶۵.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه۱۶۳.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۲، خطبه۱۶۵.    
یعنی: «چون به پاهایش نگاه می‌کند ناله و فریاد می‌کشد با صدایی که نزدیک است استغاثه خویش را اظهار نماید.» (از مکروه داشتن پاهایش).
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه۱۶۵.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۹.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۶.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    
)

از این کلمه فقط یک مورد در کلام حضرت آمده است.
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۶، خطبه۱۶۵.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ۴۹۷.    
۲. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۹۱.    
۴. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۹، ص۴۹۴.    
۵. ↑ جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح تاج اللغة، ج۶، ص۲۳۶۸.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۵-۳۶۶، خطبه۱۶۵.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه۱۶۳.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۲، خطبه۱۶۵.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه۱۶۵.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۵.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۳۷۹.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۶.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۶، خطبه۱۶۵.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زقو»، ج۱، ص۴۹۷.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه
جعبه ابزار