• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَعْزَع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَعْزَع ( به فتح زاء و سکون عین و فتح زاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حرکت دادن، یا حرکت شدید دادن است.
مشتق آن عبارت است از:
تَزَعْزَع (به فتح تاء و زاء و سکون عین) که به معنای حرکت کردن است.
امام علی (علیه‌السّلام) در توصیف دوران جاهلیت از این واژه استفاده کرده است.
این کلمه فقط دو بار در نهج البلاغه آمده است.



زَعْزَع به معنای حرکت دادن، یا حرکت شدید دادن است.
تَزَعْزَع به معنای حرکت کردن است.


برخی از مواردی که در نهج البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَزَعْزَعَتْ - خطبه ۲ (درباره دوران جاهلیت)

امام (علیه‌السّلام) درباره دوران جاهلیت فرموده: «وَ النّاسُ في فِتَن انْجَذَمَ فيها حَبْلُ الدّينِ، وَ تَزَعْزَعَتْ سَواري اليَقِينِ.»
«مردم در فتنه‌هائی بودند که در آن ریسمان دین قطع گردیده و ستون‌های یقین متزلزل شده بود.»


۲.۲ - الزَّعْزَعِ - خطبه ۱ (درباره آفرینش جهان)

و نیز فرموده: «وَ الزَّعْزَعِ الْقاصِفَةِ»
«دریائی که هر ثابت را به حرکت در می‌آورد و می‌شکست.»

این ماده تنها دو بار در نهج البلاغه آمده است..


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۴۲.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۳۸.    
۴. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۳، ص۳۴.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۸، خطبه۲.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳، خطبه۲.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۶، خطبه۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۳.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۲.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۲۸۳-۲۸۴.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۷.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۳۶-۱۳۷.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹، خطبه۱.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۱، خطبه۱.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰، خطبه۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵، خطبه۱.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۹.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۸-۲۹۹.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۱۳۴-۱۳۵.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۳-۳۷۴.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۹۰-۹۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۸، خطبه۲.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹، خطبه۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زعزع»، ج۱، ص۴۹۶.    






جعبه ابزار