• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زَرْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَرْع (به فتح زاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای رویاندن و کاشتن است.
امام علی (علیه‌السّلام) در مقام موعظه از این واژه استفاده کرده است.



زَرْع به معنای رویاندن و کاشتن است. به معنی مفعول (مزروع) نیز آید.
راغب گوید: زرع به معنی رویاندن است، حقیقت آن با امور خدائی است نه بشری و آن اشاره است.
به آیه: (اَاَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ اَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ) (آيا شما آن را مى‌رويانيد يا ما مى‌رويانيم؟!)


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَزْرَعُ - خطبه ۱۵۳ (موعظه)

امام (علیه‌السّلام) در مقام موعظه فرموده:
«وَ كَما تَدينُ تُدانُ، وَ كَما تَزْرَعُ تَحْصُدُ»
«هر جزا بدهی آن طور جزا داده می‌شوی و هر طور به کاری آن طور درو می‌کنی.»

۲.۲ - كالزَّارعِ - خطبه ۵ (عجلت در کارها)

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در این‌که برای هر کار وقتی هست فرموده:
«وَ مُجْتَني الَّثمَرَةِ لِغَيْرِ وَقْتِ إيناعِها كالزَّارعِ بِغَيْرِ أَرْضِهِ.»
«چیننده میوه قبل از وقت رسیدن آن مانند کسی است که در زمین دیگری کاشته است، چیزی به دستش نمی‌رسد.»

هشت مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۴۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۳۷۹.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۳۳.    
۵. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۳۷۹.    
۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۶۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۹، ص۱۳۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۳۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۳۷۲.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۷۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۹، خطبه۱۵۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵۶، خطبه۱۴۹.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۴، خطبه۱۵۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۷، خطبه۱۵۳.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۷۳-۷۴.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۱۶.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۰.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۰، خطبه۵.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۵-۳۶، خطبه۵.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲، خطبه۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه۵.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۹.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۲.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۴۴۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳۹-۱۴۰.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۳.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۹، خطبه۱۵۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۰، خطبه۵.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱، خطبه ۱۶.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۶، خطبه ۱۰۸.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
۳۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۱، خطبه ۱۸۵.    
۳۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۶۲، خطبه ۱۹۲.    
۳۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۲۶، خطبه ۱۰۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زرع»، ج۱، ص۴۹۴.    






جعبه ابزار