• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

زرع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





زَرْع (به فتح زاء و سکون راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای رویاندن و کاشتن است. امام علی (علیه‌السّلام) در مقام موعظه از این واژه استفاده کرده است.



زَرْع به معنای رویاندن و کاشتن است. به معنی مفعول (مزروع) نیز آید. راغب گوید: زرع به معنی رویاندن است، حقیقت آن با امور خدائی است نه بشری و آن اشاره است به آیه: (اَاَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ اَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ) (آيا شما آن را مى‌رويانيد يا ما مى‌رويانيم؟!)


امام (علیه‌السّلام) در مقام موعظه فرموده: «وَكَمَا تَدِينُ تُدَانُ، وَكَمَا تَزْرَعُ تَحْصُدُ» «هر جزا بدهی آن طور جزا داده می‌شوی و هر طور به کاری آن طور درو می‌کنی.» (شرح‌های خطبه: )
و نیز در اینکه برای هر کار وقتی هست فرموده: «وَمُجْتَنِي الَّثمَرَةِ لِغَيْرِ وَقْتِ إِينَاعِهَا كالزَّارعِ بِغَيْرِ أَرْضِهِ» «چیننده میوه قبل از وقت رسیدن آن مانند کسی است که در زمین دیگری کاشته است، چیزی به دستش نمی‌رسد.» (شرح‌های خطبه: )


هشت مورد از این کلمه در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۴۱.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۳۷۹.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۳۳.    
۵. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۳۷۹.    
۶. واقعه/سوره۵۶، آیه۶۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۹، ص۱۳۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۳۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۳۷۲.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۷۱.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۹، خطبه۱۵۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۵۶، خطبه۱۴۹.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۴، خطبه۱۵۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۷، خطبه۱۵۳.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۷۳-۷۴.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۱۶.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۶۰.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۰، خطبه۵.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۳۵-۳۶، خطبه۵.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲، خطبه۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه۵.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۴۹.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۵۲.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۴۴۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳۹-۱۴۰.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۱۳.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۹، خطبه۱۵۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۰، خطبه۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «زرع»، ج۱، ص۴۹۴.    






جعبه ابزار