• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رَتَج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: رَتَج (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))


رَتَج (به فتح راء و تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای درب بزرگ است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف خداوند متعال از این واژه استفاده نموده است.
این واژه تنها یک بار در نهج البلاغه به کار رفته است.


رَتَج
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۱.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۰۲.    
به معنای درب بزرگ است: «الرتج: الباب العظیم کالرتاج»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۴۷.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - اِرْتاج - خطبه ۸۹ (وصف حق تعالی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف حق تعالی فرموده:
«الَّذی لَمْ یَزَلْ قائِماً دائِماً اِذْ لا سَماءٌ ذاتُ اَبْراج وَ لا حُجُبٌ ذاتُ اِرْتاج وَ لا لَیْلٌ داج وَ لا بَحْرٌ ساج»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه۸۹.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۷، خطبه۸۸.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۳، خطبه۹۰.    

یعنی «خدایی که پیوسته قائم و دائم است آنگاه که نه آسمان ستاره‌دار بود و نه حجاباتی دارای درهای بزرگ و نه شب تاریکی و نه دریای ساکنی.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵، خطبه۹۰.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    

(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۴-۶۶۶.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۶۳۷-۶۳۸.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۲-۲۷۵.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
)


این واژه فقط یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه۸۹.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۳۱.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۳۰۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۳۴۷.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه۸۹.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۵۷، خطبه۸۸.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۳، خطبه۹۰.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۷۵، خطبه۹۰.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۳.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۶۴-۶۶۶.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۶۳۷-۶۳۸.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۲۷۲-۲۷۵.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۹۲.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۷۷، خطبه۸۹.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَتَج»، ج۱، ص۴۳۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 89 نهج البلاغه
جعبه ابزار