روز جهانی کتاب کودک (14 فروردین)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روز جهانی کتاب کودک (۲ آوریل، ۱۴ فروردین)، یکی ازرویدادهای فرهنگی در سطح بین‌الملل است که دفتر بین‌المللی کتاب، در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی، رشد و شکوفایی ادبیات کودکان و نوجوانان، و آشنایی نسل جوان با فرهنگ ملت‌ها، فعالیت‌های ویژه‌ای را در سطح جهان برگزار می‌کند.
در ۲ آوریل سال ۱۹۵۷ م (۱۳۳۶ ش) به پیشنهاد دفتر بین‌المللی کتاب، روز تولد هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان بعنوان روز جهانی کتاب کودک نامگذاری و از سال ۱۳۴۹ در
ایران به رسمیت شناخته شد و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردین را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام نمود.
توجه به موضوع پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تاثیر فرهنگ کتاب و کتابخوانی در رشد و ارتقاء فکری این نسل، باعث شد تا برای تجلیل از ادبیات حوزه کودک یک روز در سراسر جهان به عنوان «روز جهانی کتاب کودک» نامگذاری گردد. این روز فرصت مناسبی جهت آشنا کردن کودکان با کتاب و بهانه‌ای برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی به عنوان نیاز ضروری کودک و ارضای
حس تخیل کودکانه در مسیر رشد کودکان است. ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، به عنوان نیاز ضروری کودک و پرداختن به ادبیات دینی و تربیتی، حل مشکل فرهنگی کتابخوانی و ارتقاء جایگاه کتاب کودک برخی پیشنهاداتی است که برای گسترش فرهنگ کتابخوانی کودکان می‌توان از آن بهره برد. در این مسیر، توجه به ماندگاری تعلیم و تربیت در کودکان و جاودانگی هر آنچه در کودکی در
ذهن انسان نقش می‌بندد بسیار مهم است. همان گونه که در روایتی از
امام علی (علیه‌السّلام) آمده است: «العلم فی الصغر کالنقش فی الحجر؛ آموختن در کودکی مانند نقش زدن بر سنگ است که ماندگار می‌ماند.»
در سال ۱۹۶۷ میلادی به پیشنهاد یلا لپمن، پایه‌گذار کتابخانه بین‌المللی مونیخ و دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، روزی به نام روز جهانی کتاب کودک تعیین و بدین وسیله فعالیت‌های دفتر بین‌المللی کتاب برای کودکان و نوجوانان در سراسر جهان افزایش یافت. به موجب این پیشنهاد روز دوم آوریل که مصادف با سالروز تولد
هانس کریستین اندرسن بود، به عنوان روز جهانی کتاب کودک انتخاب شد.
این روز از سال ۱۳۴۹ در ایران به رسمیت شناخته شده و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۴ فروردین را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام کرد.
از آنجا که ۲ آوریل برابر با ۱۳ فروردین (
سیزده بدر)، در ایران است، بزرگداشت این روز به ۱۴ فروردین موکول شده است.
تعیین روز جهانی کتاب کودک، از طرف یلا لپمن مؤسس دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، در سال ۱۹۵۷م/ ۱۳۳۶ش؛ به‌منظور دستیابی به
صلح و تفاهم جهانی، رشد و شکوفایی ادبیات کودکان و نوجوانان، و آشنایی نسل جوان با فرهنگ ملت‌ها؛ پیشنهاد شد.
هر سال در این روز، مراسم بزرگداشتی توسط دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) برگزار می‌شود و کشورهایی که عضو این دفتر هستند، پیامی را صادر می‌کنند و به بزرگداشت کتاب و کتابخوانی می‌پردازند.
طی این برنامه، هر سال یکی از کشورها مسئولیت تهیه پیام، شعار، و پوستر ویژه آن سال را برعهده دارد که توسط یکی از نویسندگان و تصویرگران برجسته کتاب‌های کودک آن کشور تهیه و طراحی می‌شود، و علاوه بر زبان رسمی کشور مسئول، به چهار زبان دیگر دنیا (انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، و اسپانیولی) ترجمه و به شعبه‌های ملی سایر کشورهای جهان ارسال می‌گردد.
جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۱۹۹۲م (۱۳۷۱ش) عهده‌دار برگزاری این مراسم بوده است.
روز دوم آوریل، یادآور سالروز تولد هانس کریستین اندرسن، نویسنده مشهور دانمارکی است. وی از سال ۱۸۳۵ تا سال ۱۸۷۲م به مدت ۳۷ سال، هر سال قصه‌ای برای کودکان نگاشت و در ردیف برترین نویسندگان دانمارک و در شمار بهترین داستان‌سرایان جهان جای گرفت. از این‌رو، به منظور ارج نهادن به کوشش‌های وی در خلق آثار داستانی کودکان، این روز (برابر با چهاردهم فروردین) را به عنوان روز جهانی کتاب کودک نامگذاری کرده‌اند.
به پیشنهاد دفتر بین‌المللی کتاب، کشورهای عضو، هنگام برگزاری مراسم، فعالیت‌هایی را به شرح زیر در دستور کار قرار می‌دهند:
۱. جلب همکاری مؤثر همه دوره‌های آمادگی، دبستان‌ها، کتابخانه‌ها، ناشران، کتاب‌فروشان، و سایر سازمان‌هایی که به‌گونه‌ای درباره کودکان فعالیت می‌کنند؛
۲. برگزاری همایش‌هایی در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان و طرح پرسش و گفت‌وگو با کودکان و نوجوانان درباره کتاب؛
۳. تشکیل نمایشگاه‌هایی از کتاب‌های کودکان و نوجوانان و فعالیت‌های آنها، برگزاری جشن‌ها، نمایش فیلم‌ها، اجرای نمایشنامه‌ها، و اجرای برنامه‌های ویژه این روز در مؤسسه‌ها و کتابخانه‌های کودک و نوجوان و پخش آنها از رسانه‌های گروهی.
با رسمیت یافتن و گسترش برنامه‌های روز جهانی کتاب کودک، سال جهانی کتاب کودک نیز در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۷۸ برگزار شد. در این طرح، با هماهنگی دفتر بین‌المللی و مشارکت برخی مراکز بین‌المللی مانند مرکز فرهنگی کودکان نیویورک، کتابخانه بین‌المللی جوانان، مرکز فرهنگی آسیایی
توکیو، بخش توسعه کتاب یونسکو و یونیسف و کمیسیون‌های ملی یونسکو، و وزارتخانه‌های علوم کشورهای مختلف شبکه‌هایی از مؤسسه‌های ویژه کودکان به‌وجود آمد که برای تهیه کتاب‌های ارزشمند کودکان و نوجوانان و آثار مربوط به کودکان معلول، آشنایی با فرهنگ سایر ملل و محیط زیست، و تلاش در دستیابی بهتر به تفاهم بین‌المللی فعالیت‌هایی در مقیاس جهانی انجام داده‌اند.
در حال حاضر، با توجه به اینکه روز دوم آوریل برابر با روز ۱۳ فروردین و تعطیل رسمی ایران است، از ۱۴ تا ۲۰ فروردین هفته کتاب برگزار می‌شود. در این هفته همه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دست‌اندرکار تهیه کتاب و توسعه کتابخوانی برنامه‌های ویژه‌ای را اجرا می‌کنند.
گروه پژوهشی ویکی فقه.
