روایت لست بمنکر فضل ابی‌بکر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روایتی در کتاب
الاحتجاج طبرسی از قول
امام جواد (علیه‌السّلام) آمده که در آن روایت امام فرموده: منکر برتری
ابوبکر و
عمر نیستم ولی ابوبکر بر عمر برتری دارد. در این نوشتار صحت و سقم این روایت را بررسی خواهیم کرد.
و عن الباقر (علیه‌السّلام) قال " و لست بمنکر فضل ابی بکر، ولست بمنکر فضل عمر، و لکن ابابکر افضل من عمر "
از
امام باقر (علیه‌السّلام) نقل است که فرمود: منکر برتری
ابوبکر و
عمر نیستم ولی ابوبکر بر عمر برتری دارد.
به این روایت سه اشکال وارد شده است.
این روایت در کتاب
الاحتجاج طبرسی است و هیچ سندی ندارد. طبرسی می‌نویسد: «وروی» و هیچ سندی ذکر نمی‌کند.
این حدیث از
امام جواد (علیه‌السّلام) در پاسخ
یحیی بن اکثم است، و نویسنده بین امام باقر و
حضرت جواد (علیه‌السّلام) که ملقّب به ابوجعفر هستند آشنایی ندارد، و لذا فرق نگذاشته است.
امام جواد (علیه‌السّلام) این مطلب را در برابر طرفداران ابوبکر و عمر فرموده‌اند و طبیعی است که وقتی کسی می‌خواهد با مخالفین خودش مناظره کند، نمی‌تواند مخالفت علنی خود را با تمام عقاید آن‌ها اعلام کند، چون در این صورت هیچ تاثیری بر آن‌ها نخواهد داشت. همانند داستان
حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام).
خداوند کریم داستان را این‌گونه نقل می‌کند:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ رَاَی کَوْکَبًا قَالَ هَذَا رَبِّی فَلَمَّا اَفَلَ قَالَ لَا اُحِبُّ الْآَفِلِینَ.
فَلَمَّا رَاَی الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَذَا رَبِّی فَلَمَّا اَفَلَ قَالَ لَئِنْ لَمْ یَهْدِنِی رَبِّی لَاَکُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّینَ.
فَلَمَّا رَاَی الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَذَا رَبِّی هَذَا اَکْبَرُ فَلَمَّا اَفَلَتْ قَالَ یَا قَوْمِ اِنِّی بَرِیءٌ مِمَّا تُشْرِکُونَ.
قطعاً وقتی
حضرت ابراهیم می‌گوید که
ستاره و
ماه و
خورشید خدای من هستند، به این خاطر نیست که حقیقتا این مطلب را قبول داشته است.
امام جواد (علیه‌السّلام) در اول
مناظره از فضیلت ابوبکر و عمر که مورد قبول
خصم او بوده سخن می‌گوید و بعد با یک جمله دیگر تمام آن را باطل می‌کند:
فقال علی راس المنبر: انّ لی شیطاناً یعترینی، فاذا ملتُ فسدّدونی.
ابوبکر بالای
منبر گفت: شیطانی بر من مسلّط است که مرا
وسوسه می‌کند.
نویسنده بازهم اصل امانتداری در نقل را رعایت نکرده است و ادامه سخن را حذف می‌کند و چه خوب بود که ادامه را نیز نقل می‌کرد.
موسسه ولی‌عصر، برگرفته از مقاله «آیا روایت:«لست بمنکر فضل ابی بکر» از قول امام جواد صحت دارد؟».
