رشیدالدین ابوالفضل میبدی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابو الفضل احمد
بن ابی
سعد بن احمد
بن مهریزد که غالبا او را رشید الدین
ابو الفضل یا
ابو الفضل رشید الدین میبدی می‌نامند، مولف کتاب
کشف الاسرار است،
از او اطلاع چندانی در دست نیست، اما احتمال دارد پدرش «جمال
الاسلام ابو سعید بن احمد
بن مهریزد متوفی به سال ۴۸۰ ق باشد که بنا به روایات منقول در تواریخ از صلحا و عباد و مزارش تا عهد
صفویه برقرار و مورد اعتنا و توجه خاص و عام بوده است.»
آقای ایرج افشار سنگ قبری در
میبد یزد دیده‌اند که برادر این
ابو الفضل را چنین معرفی کرده است: «موفق الدین ابی جعفر
بن ابی
سعد بن احمد
بن مهریزد» که در صفر سال ۵۷۰ ق درگذشته است.
ابو الفضل میبدی در
تصریح می‌کند که در سال ۵۲۰ ق شروع به نوشتن تفسیر کشف الاسرار کرده است.
جز در صفحه ۶۳۶ از جلد پنجم که اگر غلط چاپی نباشد، چنین آمده است:
۶۰۰ و‌اند سال گذشت تا هزاران (شمس ازین زندیقان و خصمان دین کوشیدند تا در قرآن طعنی زنند و نقصی آرند نتوانستند.)
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که میبدی یکی از علما و مفسران و صوفیان قرن ششم است و شاید بتوان گفت که دوران عمر وی از نیمه دوم قرن پنجم شروع می‌شود و به اوایل نیمه دوم قرن ششم خاتمه می‌پذیرد.
میبدی از نظر اعتقادی در فروع دین یکی از پیروان شافعی است و از این جهت از نظر فکری متمایل به خاندان علی
بن ابی طالب علیه
السّلام است. (زیرا شافعی خود دوستدار علی علیه
السّلام و خاندانش بوده است:
و مات الشافعی و لیس یدری علی ربه‌ام ربه الله
شافعی مرد و ندانست به خدا که علی بود خداش یا که خدا
و می‌بینیم که در جایی می‌گوید: فما من مومن الا و هو یحب علیا
اما در اصول دین پیرو
اهل حدیث و از
تاویل بیزار است.
میبدی با وجود آنکه
صوفی وارسته و
عارف خوشدلی است اما در مسایل مذهبی سختگیر و
متعصب است و از عقاید خود سخت دفاع می‌کند و به استدلال علیه دیگر
فرق اسلامی می‌پردازد.
میبدی علاوه بر این تفسیر کتابی به نام «اربعین» دارد شامل چهل
حدیث با شرح و بسط تمام.
کشف الأسرار و عدة الأبرار
نرم افزار جامع التفاسیر، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم
اسلامی (نور).
