• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

رسو (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





رَسو (به فتح راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ثبوت و رسوخ است. امام علی (علیه‌السّلام) در توصیف کوه‌ها از این ماده استفاده کرده است. از این ماده نه مورد در نهج البلاغه آمده است. مشتقات این واژه در نهج البلاغه آمده است، به صورت: أَرْساء (به همزه مفتوح و سکون راء) به معنای ثابت و محکم کردن و رَواسی (به فتح راء) که به معنای ثابت شده‌ها است.



رَسو به معنای ثبوت و رسوخ است. «رسا الشی‌ء یرسو: ثبت» أَرْساء به معنای ثابت و محکم کردن است.


درباره کوه‌ها فرموده: «فَمَضَتْ رُؤُسُها فِي الْهَواءِ وَ رَسَتْ أُصُولُها فی الْماءِ» یعنی: «سرهای کوه‌ها در هوا بالا رفت و ریشه‌های آنها در آب ثابت شد.» (شرح‌های خطبه: ) این کلمه می‌رساند که ریشه کوه‌ها تا مرکز زمین و تا موادّ مذاب رسیده‌اند.
و نیز درباره کوه‌ها فرموده: «فَأَرْساها فی مَراسيها وَ أَلْزَمَها قَراراتِها» «کوه‌ها را در محل ثبوت آنها ثابت کرد و در قرارگاهشان ملازم فرمود.» (شرح‌های خطبه: )
«اللَّهُمَّ رَبَّ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ... وَ رَبَّ الجِبالِ الرَّواسِي الَّتی جَعَلْتَها لِلاَْرْضِ أَوْتَاداً وَ لِلْخَلْقِ اعْتَِماداً» (بار خداوندا! اى پروردگار اين سقف برافراشته... اى پروردگار كوه‌هاى محكم و پابرجا كه آنها را براى زمين ميخ‌هاى محكم و براى مخلوق تكيه‌گاه مطمئن قرار دادى) (شرح‌های خطبه: ) «رواسی»: به معنای ثابت شده‌ها است.


از این ماده ۹ مورد در «نهج» یافته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۱۸۳.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۵۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۲۰، خطبه۲۱۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۷، خطبه۲۰۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه۲۱۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۱، خطبه۲۱۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۳.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۱۹، خطبه۲۱۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۷، خطبه۲۰۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه۲۱۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۱، خطبه۲۱۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۸-۴۹.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۱۷۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۷۹، خطبه۱۷۱.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۰۲، خطبه۱۶۶.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۵، خطبه۱۷۱.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۷، خطبه۱۷۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۰.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۴۷۷.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۱۴.    
۳۰. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۳۵۴.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۲۰، خطبه۲۱۱.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۱۹، خطبه۲۱۱.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۷۹، خطبه۱۷۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رسو»، ج۱، ص۴۴۸-۴۴۹.    






جعبه ابزار