رتق و فتق آسمانها (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به رتق و فتق آسمانها اشاره شده است. منظور از" رتق" و" فتق" (پيوستگى و جدايى) آسمانها به شرح زیر است
:
بسته بودن آسمانها به نباريدن
باران از آنها و گشوده شدنشان با باريدن آن:
«... أنّ السّموت و الأرض كانتا رتقا ففتقنهما و جعلنا من الماء كلّ شى‌ء حىّ ...؛
... آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟، و هر چيز زنده اي را از آب قرار داديم....»
در روايت، «رتق» به نباريدن باران و «فتق» به بارش آن معنا شده است.
منظور از به هم پيوستگى آسمان اين است كه در آغاز بارانى نمى‌باريد و به هم پيوستگى زمين اين است كه در آن زمان گياهى نمى‌روئيد، اما خدا اين هر دو را گشود، از آسمان باران نازل كرد و از زمين انواع گياهان را رويانيد.
جدايى
آسمان و
زمین از يكديگر پس از به هم پيوسته بودن آنها:
«... أنّ السّموت و الأرض كانتا رتقا ففتقنهما ...؛
... آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟....»
«رتق» به معناى ضمّ و پيوستن و «فتق» به معناى فصل و جدا شدن است. مقصود از «رتق» پيوستگى و با هم بودن آسمان و زمين در آغاز
خلقت و مقصود از «فتق» جدا شدن و دور گشتن آن دو از هم در دوره بعد است.
منظور از پيوستگى، يك نواخت بودن مواد جهان است به طورى كه همه در هم فرو رفته بود و به صورت ماده واحدى خودنمايى مى‌كرد، اما با گذشت زمان، مواد از هم جدا شدند، و تركيبات جديدى پيدا كردند، و انواع مختلف
گیاهان و
حیوانات و موجودات ديگر، در آسمان و زمين ظاهر شدند، موجوداتى كه هر يك نظام مخصوص و آثار و خواص ويژه‌اى دارد، و هر كدام نشانه‌اى است از عظمت پروردگار و
علم و
قدرت بى‌پايانش.
پيدايش آسمان و زمين از شكافته شدن توده
گاز:
«... أنّ السّموت و الأرض كانتا رتقا ففتقنهما ...؛
... آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟....»
برداشت، براساس روايتى است كه در آن، آغاز
آفرینش آسمانها، توده‌هاى گاز دانسته شده است.
به هم پيوستگى آسمان و زمين اشاره به آغاز خلقت است كه طبق نظرات دانشمندان، مجموعه اين جهان به صورت توده واحد عظيمى از بخار سوزان بود كه بر اثر انفجارات درونى و حركت، تدريجا تجزيه شد و
کواکب و ستاره‌ها از جمله منظومه شمسى و كره زمين به وجود آمد و باز هم جهان در حال گسترش است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۴۳، برگرفته از مقاله «رتق و فتق آسمانها».
