رتق و فتق آسمانها (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
آیات قرآن به
رتق و فتق آسمانها اشاره شده است. منظور از"
رتق"
و"
فتق" (پيوستگى
و جدايى) آسمانها به شرح زیر است
:
بسته بودن آسمانها به نباريدن
باران از آنها
و گشوده شدنشان با باريدن آن:
«... أنّ السّموت
و الأرض كانتا
رتقا ففتقنهما
و جعلنا من الماء كلّ شىء حىّ ...؛
... آسمانها
و زمين به هم پيوسته بودند
و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟،
و هر چيز زنده اي را از آب قرار داديم....»
در روايت، «
رتق» به نباريدن باران
و «
فتق» به بارش آن معنا شده است.
منظور از به هم پيوستگى آسمان اين است كه در آغاز بارانى نمىباريد
و به هم پيوستگى زمين اين است كه در آن زمان گياهى نمىروئيد، اما خدا اين هر دو را گشود، از آسمان باران نازل كرد
و از زمين انواع گياهان را رويانيد.
جدايى
آسمان و زمین از يكديگر پس از به هم پيوسته بودن آنها:
«... أنّ السّموت
و الأرض كانتا
رتقا ففتقنهما ...؛
... آسمانها
و زمين به هم پيوسته بودند
و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟....»
«
رتق» به معناى ضمّ
و پيوستن
و «
فتق» به معناى فصل
و جدا شدن است. مقصود از «
رتق» پيوستگى
و با هم بودن آسمان
و زمين در آغاز
خلقت و مقصود از «
فتق» جدا شدن
و دور گشتن آن دو از هم در دوره بعد است.
منظور از پيوستگى، يك نواخت بودن مواد جهان است به طورى كه همه در هم فرو رفته بود
و به صورت ماده واحدى خودنمايى مىكرد، اما با گذشت زمان، مواد از هم جدا شدند،
و تركيبات جديدى پيدا كردند،
و انواع مختلف
گیاهان و حیوانات و موجودات ديگر، در آسمان
و زمين ظاهر شدند، موجوداتى كه هر يك نظام مخصوص
و آثار
و خواص ويژهاى دارد،
و هر كدام نشانهاى است از عظمت پروردگار
و علم و قدرت بىپايانش.
پيدايش آسمان
و زمين از شكافته شدن توده
گاز:
«... أنّ السّموت
و الأرض كانتا
رتقا ففتقنهما ...؛
... آسمانها
و زمين به هم پيوسته بودند
و ما آنها را از يكديگر باز كرديم ؟....»
برداشت، براساس روايتى است كه در آن، آغاز
آفرینش آسمانها، تودههاى گاز دانسته شده است.
به هم پيوستگى آسمان
و زمين اشاره به آغاز خلقت است كه طبق نظرات دانشمندان، مجموعه اين جهان به صورت توده واحد عظيمى از بخار سوزان بود كه بر اثر انفجارات درونى
و حركت، تدريجا تجزيه شد
و کواکب و ستارهها از جمله منظومه شمسى
و كره زمين به وجود آمد
و باز هم جهان در حال گسترش است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱، ص۳۴۳، برگرفته از مقاله «رتق و فتق آسمانها».