راه مهدی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«راه مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف»، اثر آیت‌الله سید رضا صدر، کاوشی است در زندگانی
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف که به موضوع
مهدویت، ظهور منجی موعود، صفات آن حضرت و گفتگو در مورد گسترش
عدل و
عدالت در
جهان پرداخته است.
کتاب به
زبان فارسی و در سال ۱۳۷۸ ش نوشته شده است.
آن چه باعث اهمیت کتاب شده، توام بودن اتقان مطالب با تقوای صاحب قلم به همراه ژرف اندیشی و امانت داری وی در ارائه مطالب است.
کتاب با مقدمه سید باقر خسروشاهی، در اشاره‌ای کوتاه به زندگی نویسنده، آغاز و مباحث که به شیوه گزارشی نگارش یافته، در شش فصل کلی، سامان یافته است.
مؤلف کوشیده است تا با بهره گیری از
آیات،
روایات و مطالب تاریخی، سیمای
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را از هنگام ولادت تا
زمان غیبت کبری، به تصویر بکشد.
وی به بحث درباره خاستگاه فطری اندیشه ظهور مصلح پرداخته و با استدلالات عقلی و استناد به روایاتی از
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و
امامان علیه‌السّلام، اثبات کرده است که منجی و مصلح، شخص معین و
معصوم از
آل رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم است.
ایشان با بررسی اوضاع عصر حضور، غیبت صغری، کبری و چگونگی ارتباط حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف با مردم، به تبیین روند غیبت ایشان و کیفیت استفاده مردم از هدایت‌های آن امام غائب علیه‌السّلام پرداخته است.
اهم عناوین کتاب عبارتند از: راه
قرآن، راه
محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و راه
علی علیه‌السّلام ، نقش امید در فرد و اجتماع، موانع رسیدن
بشر به امید اجتماعی، مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف امید انسان‌ها،
عدل عالم گیر مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف،
حکومت الهی در
جهان، شرایط برپا کننده عدل جهانی، مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف داور دادگر و دادگستر، مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف نوعی یا شخصی، ویژگی‌ها و خصایص مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، طول عمر و غیبت امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، مساله
انتظار فرج، تعلق اراده ازلی به اقامه عدل جهانی، بشارات و اشارات قرآن و معصومین علیه‌السّلام به ظهور مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، کراماتی چند از آن حضرت در
زمان غیبت صغرا، شرفیابی افراد در غیبت صغرا و...
کتاب برای استفاده دانشجویان و دانش پژوهان در حوزه معارف مهدوی، بسیار مفید و ارزنده است.
فصل اول، به بررسی امید و
عدالت پرداخته است. نویسنده با اثبات این که راه مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف همان راه
محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ،
علی علیه‌السّلام و راه
قرآن است، بیان کرده که این چهار راه، به یک مقصد منتهی می‌شود که همان راه
حق و حقیقت است.
وی امید و آروز را از ویژگی‌هایی دانسته است که در زمره فطریات
بشر قرار دارند، زیرا هر دو نگاهی به آینده دارند.
او معتقد است فرد بشر، امیدی دارد و اجتماع بشر، امیدی. امید فرد ویژه خود اوست و امید اجتماع از آن اجتماعی است که همگی افراد در آن شرکت دارند؛ اما گاه فرد برای اجتماع زندگی کرده و در راه آرمان اجتماع می‌کوشد و رنج می‌برد؛ این گونه افراد خدمت گذاران بشرند.
امید اجتماع، امیدی است که همه افراد در آن شریکند که یکی از موانع آن، خودخواهی و
خودپسندی بشر است که به صورت قدرت‌های چپ گرا و راست گرا، زمام بشر را به دست گرفته و سد راه سعادتش شده‌اند.
دیگر از موانع، خطای بشر است. خطای او در این است که
ظلم را ندیده و ظالم را می‌بیند و به جای مبارزه با ظلم، با ظالم مبارزه می‌کند.
وی معتقد است، نخستین قدم برای رسیدن به امید اجتماعی، پیشرفت بشر در انسانیت و تکامل اوست؛ چون بشر تکامل یافته، آماده فداکاری است و شایستگی آن را دارد که از خود بگذرد تا سعادت و خوشبختی دیگران تامین شود.
گام دوم، ظهور راهنمای الهی و رهبر آسمانی است؛ رهبری که خدایش برای نجات بشر از ظلم و ستم برگیزیده است تا
جهان را پر از
عدل و داد کند.
وی آزادی
انسان در سفر و حضر را از خواسته‌های فطری بشر می‌داند که تعدد کشورها، مرزهای جغرافیایی و قدرت‌های گوناگون، مانع رسیدن او به خواسته فطری اش است.
وی بر این باور است که این خواسته، در عدل عالم گیر و حکومت واحد جهانی، تحقق پذیر بوده و روزی خواهد رسید که مرزها برداشته شده و شرق و غرب در اختیار همه افراد قرار گیرد.
دوم، به بشارت‌ها و اشاراتی که در
آیات و
روایات پیرامون
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و حکومت جهانی ایشان در آخرالزمان آمده، اختصاص دارد.
احادیث نقل شده در این بخش، از کتاب «اثبات الهداه»
شیخ حر عاملی می‌باشد.
مطالبی که مورد اتفاق این اخبار و آیات است، در حد تواتر بوده و حاوی نکات زیر است:
۱- قائم از دودمان
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ،
حضرت علی علیه‌السّلام و
امام حسین علیه‌السّلام است.
۲- غیبتی طولانی دارد که دارای علل بسیاری است.
۳- زنده است و خروج می‌کند.
۴- روز
قیام و ظهورش، راز مگوست؛ پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم یا نمی‌داند و یا نمی‌گوید.
۵- زمین را از عدل و داد پر می‌کند.
۶-
عیسی علیه‌السّلام از
آسمان نزول کرده و پشت سرش
نماز می‌خواند و...
نویسنده معتقد است که این ویژگی‌ها، برای آن گفته شده که مردم مهدی‌های دروغین را شناخته و گول آنها را نخورند.
در سوم، مطالبی پیرامون پدر و مادر و نحوه تولد حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف بیان شده است. نویسنده پس از ذکر دودمان آن حضرت، چنین بیان کرده که ایشان از اصلاب طاهره و ارحام مطهره هستند که اگر چنین نبود، معاندان و دشمنان آنها که در هر عصری شمارشان کم نبود، کوشیده و کاوش می‌کردند تا نقطه سیاهی در زندگانی آنها بیابند؛ ولی هر چه بیشتر جستند، کمتر یافتند.
در چهارم، سفرای خاص آن حضرت معرفی شده‌اند. این چهار تن که به لقب «نائب خاص» یا «وکیل مطلق»
صاحب الامر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ملقب بودند، وسایطی شناخته شده میان حضرتش و مردم بودند.
نویسنده معتقد است، این مردان شریف، کلید سعادت و خوشبختی برای خلق بوده که می‌توانستند از آن بهره گرفته و به سرچشمه سعادت برسند؛ از نظر اجتماعی منزلتی بسزا داشتند و در میان دوست و دشمن، مکرم و معزز بودند، از نظر دانش و فضل نیز، نخستین مقام را داشته و دانشورانی عالی قدر بودند و اساتید بزرگی در دانش و بینش به شمار می‌آمدند.
در پنجم، معجزاتی چند از آن حضرت در زمان غیبت صغری بیان شده است. این معجزات که داستان‌هایی زیبا و پندآموز است، حوادثی می‌باشد که برای افرادی نظیر ابوسعید غانم،
محمد بن صالح، قاسم بن علا، علی بن زیاد صیمری،
محمد یوسف، عیسی جوهری، علی بن حسین یمانی، یزید بن عبدالله،
ابو محمد صروی، علی بن بابویه،
ابو محمد دعلجی،
احمد بن اسحاق، ابوعلی بغدادی، سعد اشعری، ابراهیم بن مهزیار و... اتفاق افتاده است.
آخرین فصل، اختصاص دارد به بررسی امکان شرفیابی به خدمت ولی عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در زمان غیبت صغری که در آن شرفیابی افرادی؛ چون طریف ابونصر، غانم ابوسعید هندی، دانشمندی از کابل، حسین بن
وجناء، مردی از قبیله ازد، ابوسوره، زهری و مردی از همدان به تفصیل بیان شده است.
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص دارد.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
