• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذَکَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ذَکَر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: ذَکَر (مفردات‌قرآن).


ذَکَر (به فتح ذال و کاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای نر و مقابل ماده است.
جمع آن ذُكور (به ضم ذال و کاف) است که فقط یک بار در نهج البلاغه آمده است.


ذَکَر
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۴.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۳.    
بر وزن شرف به معنای نر و مقابل ماده است.
جمع آن ذُكور و ذُكْران است.


موردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - ذُكور - حکمت ۸۸ (انسان‌ها)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره انسان‌ها فرموده:
«لاَِنَّ بَعْضَهُمْ يُحِبُّ الذُّكورَ وَ يَكْرَهُ الاِْناثَ وَ بَعْضَهُمْ يُحِبُّ تَثْميرَ الْمالِ وَ يَكْرَهُ انْثِلامَ الحالِ.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۰، حکمت۸۸.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۱، حکمت۹۳.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۴، حکمت۹۳.    

«بعضى دوست مى‌دارد پسران و مکروه مى‌دارد دختران را و بعضى دوست مى‌دارد زياد كردن مال را و مكروه مى‌دارد نقص و بدى حال را.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۵، حکمت۹۳.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۷.    

(شرح‌های حکمت:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۷.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۵۴۹.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۳۹.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۴۸.    
)


این واژه فقط يک بار در «نهج البلاغه» آمده است.
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۰، حکمت۸۸.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۴.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۳.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۰، حکمت۸۸.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۷۱، حکمت۹۳.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۴، حکمت۹۳.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۵، حکمت۹۳.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۷.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۸۷.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۵۴۹.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۳۹.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۴۸.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۹۰، حکمت۸۸.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذکر»، ج۱، ص۴۱۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 88 نهج البلاغه
جعبه ابزار