• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ذهل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ذهل (مفردات‌قرآن).


ذَهْل (به فتح ذال و سکون هاء) و ذُهول (به ضم ذال) از واژگان نهج البلاغه به معنای فراموشی و غفلت است. از اين ماده چهار مورد در نهج البلاغه آمده است.



ذَهْل و ذُهول به معنای فراموشى و غفلت است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره انسان مشرف به مرگ فرموده: «حَتَّى فَتَرَ مُعَلِّلُهُ، وَ ذَهَلَ مُمَرِّضُهُ، وَ تَعَايَا أَهْلُهُ بِصِفَةِ دَائِهِ، وَ خَرِسُوا عَنْ جَوَابِ السَّائِلِينَ.» «تا جائی كه تسليت دهنده‌اش سست گرديد، از پرستاريش غفلت كرد، خانواده‌اش از دانستن دردش عاجز گشته و از جواب سائلان دم فرو بستند.» (شرح‌های خطبه: )
و در مذمت يارانش فرموده: «إِذَا دَعَوْتُكُمْ إِلَى جِهَادِ عَدُوِّكُمْ دَارَتْ أَعْيُنُكُمْ، كَأَنَّكُمْ مِنَ الْمَوْتِ فِي غَمْرَة، وَ مِنَ الذُّهُولِ في سَكْرَة.» «چون شما به جهاد دشمنتان مى‌خوانم چشم‌هايتان در كاسه سر به دوران مى‌افتد، گويا به بيهوشى مرگ رفته‌ايد و گويا به عوض غفلت مست شده‌ايد.» (شرح‌های خطبه: )


از اين ماده چهار مورد در كلام امام (علیه‌السلام) به كار رفته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۵، ص۳۷۷.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه۲۲۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۳۶، خطبه۲۱۶.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه۲۲۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۳، خطبه۲۲۱.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۳۷.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۴۰.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۱۶۶.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۹۳، خطبه۳۴.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۷۸، خطبه۳۴.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۸، خطبه۳۴.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۹۱، خطبه۳۴.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۶۹.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۳۲۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۴.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ذهل»، ج۱، ص۴۱۹.    






جعبه ابزار