ذریره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذَریره: ماده‌ای خوش بو است. برخی ذریره را به هر ماده
معطر ساییده شده اطلاق کرده‌اند؛ در مقابل برخی ذریره را علم برای ماده‌ای
خوشبو دانسته‌اند. عنوان یاد شده در باب
طهارت به کار رفته است.
در اینکه ذریره معنای وصفی دارد یا اسمی، و در فرض دوم، اسم چه ماده‌ای است، اقوال مختلف است.
برخی گفته‌اند: ذریره هر مادۀ معطر ساییده شده‌ای است که به صورت
پودر در آمده باشد. ظاهر کلام بعضی، معروف بودن این معنا نزد
فقها است.
بنابر این تعریف، ذریره همان معنای وصفی و لغوی خود را دارد.
در مقابل، بسیاری ذریره را عَلَم و اسم برای ماده‌ای خوش بو دانسته‌اند؛ لیکن اقوال آنان در مسمّای آن مختلف است.
ماده‌ای خوش بو، آمیخته از چند چیز که در
یمن تهیّه می‌شود؛ ماده‌ای خوش بو که در
بغداد و اطراف آن به این نام معروف است؛
قُمَّحَه یا
قُمَّحان، که مراد از آن بنابر قول برخی، دانه‌هایی شبیه دانه‌های
گندم است که
آسیاب می‌شود، مانند
آرد، و دارای بوی خوش است؛ و پودر
نِی خوش بویی که از
هند می‌آورند، از جمله این اقوال است.
برخی، در مقام جمع بین اقوال گفته‌اند: قول به اینکه ذریره نام نوع و صنفی از مواد خوش بو است که شامل همه آنچه گفته‌اند می‌شود، خالی از قوت نیست. بنابر این تعریف، ذریره نه معنای وصفی دارد و نه اسم ماده‌ای خاص است؛ بلکه عنوانی کلّی برای مجموعه‌ای از مواد خوشبو است.
برخی نیز احتمال ارجاع اقوال مختلف به یک قول را داده و گفته‌اند: ذریره عبارت است از آنچه در بغداد و غیر آن به
قمّحه معروف بوده است.
خوش بو کردن
کفن با ذریره
و نیز پاشیدن آن بر روی پنبه‌ای که در
شرمگاه میّت (
قُبُل و
دُبُر) نهاده می‌شود؛
همچنین ضمیمه کردن مقداری ذریره با
کافور در
غسل دوم
میّت مستحب است.
خوش بو کردن میّت با ذریره و نیز مخلوط کردن آن با کافور در
حنوط جایز است؛ اما خوش بو کردن به سایر
مواد معطر، به قولی
حرام و به قولی دیگر،
مکروه است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۷۰۷.
