ذبیح‌الله منصوری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ذبیح‌الله حکیم الهی دشتی معروف به ذبیح الله منصوری، نویسنده بسیار متواضع بود که در سال ۱۳۶۵ در سن ۸۹ سالگی در
تهران درگذشت. از ذبیح الله حکیم اللهی دشتی که جامعه کتاب خوان ما او را با نام «ذبیح الله منصوری» می‌شناسد، نزدیک به هزار و ۴۰۰ نوشته، ترجمه و کتاب باقی مانده که بعضی از آن‌ها با وجود حجم زیاد صفحات و مجلدات متعدد به فروش بالایی دست پیدا کرده‌اند.
ذبیح الله حکیم الهی دشتی، فرزند اسماعیل، در سال ۱۲۷۶ ش در شهر
سنندج متولد شد. تحصیلات مقدماتی خود را در آن شهر و
کرمانشاه انجام داد و
زبان فرانسه و انگلیسی را فرا گرفت. پدرش علاقه‌ای به تحصیل او نداشت؛ ولی مادرش از خانواده
علماء و روحانیون بود.
ذبیح الله حکیم الهی دشتی در سال ۱۲۹۹ وقتی به
تهران آمد، می‌خواست در رشته
دریا نوردی تحصیل کند؛ ولی در روزنامه کوشش به ترجمه چند کتاب پرداخت و از آن به بعد به نوشتن اشتغال یافت. گفته می‌شود، حدود ۱۴۰۰ کتاب و نشریه منتشر کرده که از پر فروش‌ترین کتاب‌ها به
زبان فارسی می‌باشند.
ذبیح الله منصوری بسیار ساده می‌زیست و به
همسر و دو
فرزند خود علاقه فراوانی داشت. همواره از خودکشی برادرش که جزو ۵۳ نفر همراهان ارانی به زندان افتاده بود و سه سال محکومیت یافت و بعدا خود را از بین برد ناراحت بود.
ذبیح الله منصوری که نوشته‌ها و ترجمه‌هایش خوانندگان فراوان یافت، نویسنده‌ای بود، بسیار متواضع و دیرجوش و گوشه گیر؛ وقتی بعد از شهریور ۲۰ او را شناختم و کرارا برای ترجمه و نوشتن مقاله در چاپ خانه او را می‌دیدم، گفتگو با او فقط در چند جمله خلاصه می‌شد.
درباره این مترجم نام آشنا حرف و حدیث‌هایی مثل این مورد که الحاقات او به متن چندین برابر متن اصلی نویسنده است و... بسیار است؛ اما نمی‌توان نادیده گرفت که چاپ‌های چهل و چندم بعضی از ترجمه‌های او حکایت از اقبال عمومی به آثار وی دارند.
منصوری شهرت خود را بین اهل مطالعه به ترجمه کتاب‌هایی؛ همچون «
خواجه تاجدار»، «
سینوحه» و «
محمد پیغمبری که از نو باید شناخت»، مدیون است.
ناشرانی که کارهای وی را چاپ کرده‌اند، می‌دانند که ترجمه‌های منصوری- هر چند که حجیم و چند جلدی هستند- همواره از پر درآمدترین کتاب‌ها بوده و هستند.
ترجمه ذبیح الله منصوری از «سینوحه» نوشته «میکا والتاری» که چاپ اول آن در سال ۱۳۶۴ منتشر شد تا به امروز به ۴۷ چاپ رسیده است.
برگردان او از «
فرزند نیل» نوشته هوارد فاوست تا به حال ۱۰ چاپ خورده و چاپ چهاردهم «محمد پیغمبری که از نو باید شناخت» نوشته کنستان ویرژیل گیورگیف با ترجمه وی به چاپ چهاردهم رسیده است.
چاپ دهم «سفرنامه ماژلان» نوشته «پیگار فتادی لومبارد» و بیست و هفتمین دوره انتشار کتاب «
کنیز ملکه
مصر» اثر «میکل پیرامو» از ترجمه‌های دیگر این مترجم پرتلاش هستند که توسط نشر زرین چاپ و منتشر شده‌اند.
«
خداوند الموت» نوشته نویسنده فرانسوی «پل آمیر» با ترجمه منصوری در حال حاضر به چاپ ۴۳ رسیده و برگردان او از کتاب «
امام حسین و ایرانیان» تالیف «کورت فریشلر» چاپ ۱۷ خود را در انتشارات جاویدان سپری می‌کند.
علاوه بر آثار یاد شده، رمان ۱۰ جلدی «سه تفنگدار»، کتاب ۴ جلدی «سرزمین جاوید»، «منم تیمور جهانگشا»، «کنت مونت کریستو»، «جنگ ایرانیان»، «زندگی و سرانجام ماری آنتوانت»، «اسپارتاکوس»، «غرش طوفان»، «ژوزف بالسامو»، «ملاصدرا» و بسیاری رمان و کتب تاریخی دیگر بخش کوچکی از ترجمه‌های معروف منصوری در عمر ۸۹ ساله او را تشکیل می‌دهند.
آثار این مترجم که به خاطر حجم وسیع ترجمه‌ها و نوشته هایش جزو نوادر تاریخ تالیف و ترجمه در
ایران و شاید
جهان به حساب می‌آید، همان اندازه که پر فروش و
عامه پسند بوده و هستند، به همان اندازه نیز جدی و مورد
پسند حرفه‌ای‌های
ادبیات نیز بوده‌اند.
منصوری در کنار چاپ کتاب‌هایش که توسط چند ناشر معروف و نام آشنا مثل «
امیر کبیر»، «جاویدان»، «زرین»، «مستوفی» و... منتشر شده، با نشریات و جراید کثیرالانتشار جدی و
عامه پسند نیز همکاری داشته که از میان این دو طیف مختلف المنافع می‌توان از «کتاب هفته» که توسط احمد شاملو اداره می‌شد و «خواندنی‌ها» که علی اصغر امیرانی آن را می‌گرداند، اشاره کرد. برای هر دو این مجلات هر هفته می‌نوشت و ترجمه می‌کرد.
زبان انگلیسی و فرانسه می‌دانست و به واسطه همین دانایی اول بار ترجمه هایش را به روزنامه «کوشش» سپرد.
غرش طوفان الکساندر دومای پدر
سه تفنگدار الکساندر دومای پدر
شاه جنگ ایرانیان در چالدران و یونان (جون بارک واشتن فنو)
عشاق نامدار
خواجه تاجدار ژان گور
امام حسین و ایران کورت فریشلر
مفز متفکر جهان
شیعه «
امام صادق»
سقوط
قسطنطنیه میکا والتاری
خداوند الموت (حسن صباح) پل آمیر
ملاصدرا هانری کورین
عارف دیهیم دار جیمز داون
غزالی در
بغداد ادوارد توماس
جراح دیوانه ژارگن توروالد
سرزمین جاوید رومن گیرشمن
سینوهه پزشک
فرعون میکا والتاری
من کنیز ملکه مصر بودم میکل پیرامو
سفرنامه ماژلان پبگافتا دی لومباردو
اسپارتاکوس هوارد فاست
ژوزف بالسامو الکساندر دومای پدر
محبوس سنت هلن یا سرگذشت ناپلئون اوکتاو اوهری
شاه طهماسب و سلیمان قانونی آلفرد لابی ار
دلاوران گمنام ایران در جنگ با
روسیه تزاری- ژان یونیر
مکاتبات چرچیل و روزولت وارن اف. کمبل
پطر کبیر رابرت ماسی
عایشه بعد از
پیغمبر کورت فریشلر
ایران و بابر ویلیام ارسکین
ملکه ویکتوریا الیزابت لانفورد
داراب نامه (کتاب)
نرم افزارتراث۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
