• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَقَّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: دَقَّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: قصم (مفردات‌قرآن)، شکستن.


دَقَّ (به فتح دال و قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای كوبيدن و شکستن است.
این کلمه ده بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


دَقَّ:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۹.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۶۲.    
به معنای كوبيدن و شكستن است.
دقّ الباب: به معنای در زدن است و در لغات «دَقَّهُ‌ دَقّاً: كسرهُ‌ و دقّ البابَ‌: قرعهُ‌»
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۱۹.    
آمده است.

یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَدُقُّ - خطبه ۱۵۱ (فتنه‌های آینده)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره بعضى از فتنه‌هاى بعد از خود فرموده:
«تَغيضُ فيها الْحِكْمَةُ، وَ تَنْطِقُ فيها الظَّلَمَةُ، وَ تَدُقُّ أَهْلَ الْبَدْوِ بِمِسْحَلِها، وَ تَرُضُّهُمْ بِكَلْكَلِها.»
[۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه،، ج۲، ص۵۱، خطبه ۱۴۷.    
[۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه ۱۵۱.    

«در آن فتنه حکمت فرو رفته ناپديد مى‌شود. ستمگران به سخن در مى‌آيند. اهل باديه را با تيشه خود مى‌كوبد و آن‌ها را زير سينه‌اش «له» مى‌كند.
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۶.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۳.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۲.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج۹، ص۱۶۶.    
[۱۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه،، ج۹، ص۱۴۳.    
)


از اين لفظ ده مورد در «نهج‌البلاغه» به كار رفته است.
[۱۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۹.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۶۲.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۱۹.    
۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه،، ج۲، ص۵۱، خطبه ۱۴۷.    
۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۱۱، خطبه ۱۵۱.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۰۶.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۱۳.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۲.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج۹، ص۱۶۶.    
۱۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه،، ج۹، ص۱۴۳.    
۱۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دقق»، ج ۱، ص۳۸۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 151 نهج البلاغه
جعبه ابزار