دِقَّة (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منبع:
دِقَّة (مفرداتنهجالبلاغه)
دِقَّة
(به کسر دال و فتح قاف) از
واژگان نهج البلاغه
به معنای نازکی است.
از این ماده پنج مورد در «
نهج البلاغه
» آمده است.
فهرست مندرجات
۱ - معنای
دِقَّة
۲ - کاربردها
۲.۱ -
مُسْتَدِقَّةً
- خطبه ۱۸۵ (در وصف ملخ)
۲.۲ -
دِقاقٌ
- خطبه ۱۳ (سخن حضرت به اهل بصره)
۳ - تعداد کاربردها
۴ - پانویس
۵ - منبع
۱ - معنای
دِقَّة
[
ویرایش
]
دِقَّة
:
[۱]
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۸۹.
[۲]
طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج ۵، ص ۱۶۲.
به معنای نازکی است. «
الدِقَّة
: ضدّ العظم
»
[۳]
شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۲، ص ۲۲۰.
۲ - کاربردها
[
ویرایش
]
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه بهکار رفته است، اشاره میشود:
۲.۱ -
مُسْتَدِقَّةً
- خطبه ۱۸۵ (در وصف ملخ)
حضرت علی (علیهالسلام)
در وصف
ملخ
فرموده:
«وَ خَلْقُها كُلُّهُ لاَ يُكَوِّنُ إِصْبَعاً
مُسْتَدِقَّةً
»
[۴]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۲، خطبه ۱۸۵.
[۵]
عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۲، ص ۱۴۱، خطبه ۱۸۰.
[۶]
صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۲۷۲، خطبه ۱۸۵.
«با همه آن توانایى، جثّه او به اندازه انگشت نازک هم نيست.»
[۷]
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۴۲۳، خطبه ۱۸۵.
[۸]
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۲۳۷.
(شرحهای خطبه:
[۹]
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۲۵۶.
[۱۰]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۷، ص ۱۷۷.
[۱۱]
هاشمی خویی، حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۱، ص ۳۰.
[۱۲]
ابن ابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۳، ص ۶۶.
)
۲.۲ -
دِقاقٌ
- خطبه ۱۳ (سخن حضرت به اهل بصره)
و حضرت به
اهل بصره
فرمود:
«أَخْلاَقُكُمْ
دِقاقٌ
، وَ عَهْدُكُمْ شِقاقٌ، وَ ديْنُكُمْ نِفاقٌ، وَ مَاؤُكُمْ زُعاقٌ»
[۱۳]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۶، خطبه ۱۳.
[۱۴]
عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۴۰، خطبه ۱۳.
[۱۵]
صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۵، خطبه ۱۳.
«
اخلاق
شما پست، پيمانهايتان از هم گسسته،
دین
شما دو رويى است، و آب شهرتان شور.»
[۱۶]
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۵۱، خطبه ۱۳.
[۱۷]
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص ۵۷۷.
دقّة
اخلاق به معنى بدى و پستى آن است يعنى اخلاقتان پست، پيمانتان دشمنى، دينتان
نفاق
و آبتان شور است.
(شرحهای خطبه:
[۱۸]
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص ۵۷۹.
[۱۹]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص ۵۰۸.
[۲۰]
هاشمی خویی، حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص ۲۰۷.
[۲۱]
ابن ابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص ۲۵۲.
)
۳ - تعداد کاربردها
[
ویرایش
]
از این ماده پنج مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۲]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۲، خطبه ۱۸۵.
[۲۳]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۶، خطبه ۱۳.
[۲۴]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۶۲، خطبه ۱۶۵.
[۲۵]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۱، خطبه ۱۸۵.
[۲۶]
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۰۹، نامه ۲۵.
۴ - پانویس
[
ویرایش
]
۱.
↑
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۸۹.
۲.
↑
طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج ۵، ص ۱۶۲.
۳.
↑
شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۲، ص ۲۲۰.
۴.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۲، خطبه ۱۸۵.
۵.
↑
عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۲، ص ۱۴۱، خطبه ۱۸۰.
۶.
↑
صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۲۷۲، خطبه ۱۸۵.
۷.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۴۲۳، خطبه ۱۸۵.
۸.
↑
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۲۳۷.
۹.
↑
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۲۵۶.
۱۰.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۷، ص ۱۷۷.
۱۱.
↑
هاشمی خویی، حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۱، ص ۳۰.
۱۲.
↑
ابن ابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۳، ص ۶۶.
۱۳.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۶، خطبه ۱۳.
۱۴.
↑
عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص ۴۰، خطبه ۱۳.
۱۵.
↑
صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۵۵، خطبه ۱۳.
۱۶.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۵۱، خطبه ۱۳.
۱۷.
↑
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص ۵۷۷.
۱۸.
↑
بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص ۵۷۹.
۱۹.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص ۵۰۸.
۲۰.
↑
هاشمی خویی، حبیبالله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ص ۲۰۷.
۲۱.
↑
ابن ابیالحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص ۲۵۲.
۲۲.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۲، خطبه ۱۸۵.
۲۳.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۶، خطبه ۱۳.
۲۴.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۶۲، خطبه ۱۶۵.
۲۵.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۱، خطبه ۱۸۵.
۲۶.
↑
سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۰۹، نامه ۲۵.
۵ - منبع
[
ویرایش
]
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دقّة»، ج۱، ص۳۸۹.
ردههای این صفحه :
مفردات نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان خطبه 13 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان خطبه 165 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان خطبه 185 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان خطبه 185 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان نامه 25 نهج البلاغه
ترجمه نوع 1
ترجمه نوع 2
ترجمه نوع 3
جستجوی سریع
درج مطلب
درباره ما
صفحه نخست
اشتراکگذاری
ایتا
تلگرام
واتساپ
آخرین مطالب اضافه شده
بحث
مقاله
مدرسه فقاهت
کتابخانه
ویکی پرسش
جعبهابزار
صفحه تصادفی
فهرست الفبایی
راهنمای ویکیفقه
راهنمای تصویری
ورود به سامانه / ایجاد حساب کاربری
العربیة
|
اردو
|
Türkçe
آخرین مطالب اضافه شده
بحث
مقاله
پیشرفته
نمایش تاریخچه
ویرایش
خواندن
صفحه نخست
درج مطلب
آخرین مطالب اضافه شده
اشتراکگذاری
ایتا
تلگرام
واتساپ
مدرسه فقاهت
کتابخانه
ویکی پرسش
جعبهابزار
صفحه تصادفی
فهرست الفبایی
راهنمای ویکیفقه
راهنمای تصویری