• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دَرَس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دَرَس (به فتح دال و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای پیوسته خواندن و كهنه شدن است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره جاهلیت و نیز درباره خودش از این واژه استفاده کرده است.
از اين ماده پنج مورد در «نهج‌البلاغه» آمده است.



دَرَس به معنای پیوسته خواندن و كهنه شدن است؛ مثل «درس الاثر» اثر كهنه شد. على هذا يک دفعه خواندن را درس نگويند.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - جاهلیت - خطبه ۲

امام (علیه‌السّلام) درباره جاهليت فرموده است: «وَ خُذِلَ الايمانُ... وَ دَرَسَتْ سُبُلُهُ وَ عَفَتْ شُرُكُهُ.» «ايمان مخذول شده و راه‌هايش كهنه گشته و طرقش ناپيدا گرديده بود.»

۲.۲ - درباره خودش - خطبه ۱۸۰

امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) درباره خودش فرموده: «وَ إنَّ أَحَبَّ ما أَنا لاق إِلَيَّ الْمَوْتُ قَدْ دارَسْتُكُمُ الْكِتابَ وَ فاتَحْتُكُمُ الْحِجاجَ وَ عَرَّفْتُكُمْ ما أَنْكَرْتُمْ.» «فعلاً محبوب‌ترين چيز بر من مرگ است. قرآن را به شما درس دادم، درهاى احتجاج به رويتان باز كردم، و آنچه را كه نمى‌دانستيد به شما آموختم. (يعنى: وظيفه‌ام را بيان رساندم)»
از اين ماده پنج مورد در دو معناى فوق در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۶۹-۷۰.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۱۹۳.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۲۳، خطبه۲.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۶، خطبه۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵، خطبه۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۳.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۸۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۲۸۵-۲۸۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۳۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۱-۴۰۲، خطبه۱۸۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۲، خطبه۱۷۵.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۹، خطبه۱۸۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۱، خطبه۱۸۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۸۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۱.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۶۵۲-۶۵۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۸۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۶۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۹، خطبه۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۰۱، خطبه۱۸۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «درس»، ج۱، ص۳۸۲.    






جعبه ابزار