دَثَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَثَر (به فتح دال و ثاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای لباسى است كه روى لباس‌ها بر تن كنند.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه بکار رفته است، مانند:
• دِثار (به کسر دال و فتح ثاء) به معنای پیشین است.
از اين ماده چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
دَثَر و
دِثار لباسى است كه روى لباس‌ها بر تن كنند و نيز لباسى كه شخص آن را در خواب بر روى خود مى‌كشد.
در مقابل آن
شِعار است که به معنای لباس زيرين است كه با پوست بدن تماس دارد.
دَثَر را به طور
کنایه به هر چيز آشكار گفته‌اند.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زمان
فترت فرموده است:
«و الدُّنْيا كاسِفَةُ النُّورِ... طَعامُها الْجيفَةُ وَ شِعارُها الْخَوْفُ وَ دِثارُها السَّيْفُ» «
خداوند آن حضرت را در وقتى
مبعوث فرمود: كه
دنیا نورش به افول رفته و طعامش جيفه و باطنش
خوف و
ظاهرش شمشير بود، مردم در دست شمشير داشتند و دل‌هايشان پر از خوف بود.»
آن حضرت درباره
زاهدان فرموده:
«أُولئِكَ قَوْمٌ اتَّخَذُوا الاَْرْضَ بِساطاً... وَ الْقُرْآنَ شِعاراً وَ الدُّعاءَ دِثَاراً» «آن‌ها كه زمين را فرش قرار دادند... و
قرآن را همچون لباس زيرين و دعا را
لباس رويين»
محمد عبده در تفسير آن گويد: قرآن را در پنهانى مى‌خوانند براى
عبرت و موعظه و
دعا را آشكار مى‌كنند براى اظهار
خضوع.
امام علی (علیه‌السلام) همچنین در رابطه با
اطاعت خداوند میفرمایند:
«فَاجْعَلُوا طاعَةَ اللهِ شِعاراً دُونَ دِثارِكُمْ» «اطاعت خداوند را جامه زيرين قرار دهيد، نه
رويين»
از اين ماده چهار مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دثر»، ج۱، ص۳۷۵.
