دام‌های شیطان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شیطان دشمن بزرگ انسان است.
از علل این دشمنی است:برتری آدم بر
فرشتگان ، اکرام و احترام ویژه آدم در پیشگاه
خدا و
رجم شیطان از مقام قرب الهی و
لعن او تا روز بازپسین.
شیطان از روی همین دشمنی،
سوگند یاد کرده است که فرزندان آدم را بفریبد و آنان را از رشد و تعالی باز دارد .
او برای دست یافتن بدین هدف، وسایلی دارد که آنها را دام‌های شیطان گویند.
خداوند متعال در
قرآن کریم، پیوسته انسان را زنهار می‌دهد که فریب شیطان نخورد و در دام او نلغزد .
امامان معصوم (ع) نیز پاره‌ای اعمال را «فخّ الشّیطان» نام کرده‌اند به معنای «دام شیطان» و آدمی را از نزدیکی بدانها باز داشته‌اند .
شیطان، آدمی را به آرزوهای بلند می‌آلاید و او را به خرافات می‌کشاند و وامی‌دارد تا از آفرینش خدایی خویش روی برتابد؛ ولی فرجام شیطان و پیروان او دوزخ است.
قرآن کریم، فریب‌های شیطان را «
خطوات » خوانده است به معنای گام‌ها؛ زیرا او گام به گام پیش می‌آید و اندک اندک انسان را همراهِ خود می‌کند.
شیطان از راه‌های گوناگون، همانند شهوت، غضب، هواهای نفسانی،
عواطف و
احساسات انسان را می‌فریبد و دام‌های خویش را پیش راه او می‌گستراند
امام خمینی در تفسیر آیه
(وَقَاسَمَهُمَا اِنِّی لَکُمَا لَمِنَ النَّاصِحِینَ) معتقد است وسوسه‌های
شیطان همواره فریبنده است و القائات شیطانی در قلب، هیئات ظلمانی را به دنبال دارد. لذا قلب در اول تکونش قابلی است که در پی
حرکت جوهری با اکتساب رذایل و صفات مذموم به فعلیت می‌رسد.
به تعبیری دیگر، اعمال قلبی وقتی
قلب را از قوه به فعلیت می‌رسانند که به صورت ملکه راسخه در آیند، تکرار و استمرار اعمال بد و صفات رذیله به استحکام آن آثار در قلب می‌انجامد و آن حالت و کیفیت اشتداد می‌یابد و آن هیئت راسخه خود به صورت جوهری تبدیل می‌شود و این صورت جوهری نفسی، فصل اخیر قلب شده با آن متحد و به صورت گمراهی و آتش تبدیل می‌شود و چنین شخصی از
انسانیت خارج و با شیطان محشور می‌گردد.
امام خمینی یکی دیگر از راه‌های فریب شیطان را القائاتی می‌داند که منشا تخیلات باطله و اوهام خبیثه است به‌گونه‌ای که عزم و اراده انسان تابع آنها می‌شود و تمام اعمال قلبی و جوارحی او از سنخ اعمال شیطانی می‌گردد.
همچنین ایشان غوطه‌ورشدن در دنیا و هوس‌های دنیوی و توجه به عالم طبیعت را از جمله راه‌های فریب و القائات شیطانی بر نفس آدمی می‌داند.
به اعتقاد امام خمینی نفوذ و سلطه شیطان، دفعی و یکباره نیست، بلکه شیطان به تدریج انسان به گمراهی می‌کشاند و با آمیختن حق و باطل، و حق جلوه دادن باطل، افراد را با عنوان اطاعت الهی فریب می‌دهد.
با این حال، او سلطه‌ای بر انسان ندارد و تنها از راه فریب پیش می‌آید و
انسان ، به اختیار، از او پیروی می‌کند.
خداوند ، انسان را صاحب اختیار آفریده و راه‌های رویارویی با شیطان را بدو آموخته است. (راه‌های مقابله با شیطان) دام‌های شیطان فراوان‌اند و او از راه‌های پرشماری می‌کوشد انسان را بفریبد. بنابر آیات قرآنی، شیطان برای گمراهی انسان بسیار سماجت می‌کند و از پس و پیش و چپ و راست بر او هجوم می‌برد .
و چون به درون آدمی راه یابد، بر او لجام می‌زند و اختیارش را در کف می‌گیرد و اگر مجال پیدا کند، نسل انسان را به تباهی می‌کشد ..
او به زشتکاری‌ها و گناهکاری‌ها دامن می‌زند و از ابزاری همچون قمار و شراب بهره می‌گیرد و میان آدمیزادگان دشمنی و
کینه می‌آفریند و آنان را از
یاد خدا باز می‌دارد .
آتش آرزوهای بلند را در دل‌ها می‌افروزد و تمنّای زندگی بیش‌تر در دنیا را در
بندگان می‌آفریند و آنان را گمراه می‌سازد .
دنیا و ما فیها را در نظر انسان‌ها می‌آراید و محبّت کالای دنیوی را در سینه آنان برمی‌انگیزد و از
پاداش اخروی غافل می‌کند .
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
