خَوْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَوْض (به فتح خاء و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای داخل شدن در آب است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
قصاص از قاتل خویش از این ماده استفاده کرده است. این واژه و مشتقاتش هشت بار در
نهج البلاغه آمده است.
خَوْض به معنای داخل شدن در آب است ؛ و به طور
استعاره به وارد شدن در امور اطلاق می‌شود. و در «نهج» هشت بار به کار رفته و به داخل شدن در کار خوب و بد گفته شده است.
امام (علیه‌السّلام) درباره رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده:
«وَ نَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خاضَ إِلى رِضْوانِ اللهِ كُلَّ غَمْرَة وَ تَجَرَّعَ فيهِ كُلَّ غُصَّة» «به رضوان خدا فرو رفت هر رفتنی و به گلو برد هر گلوگیری را در راه
رضای خدا.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره قصاص از قاتل خویش فرمود:
«يا بَني عَبْدِ الْمُطَّلِبِ لا أُلْفِيَنَّكُمْ تَخُوضُونَ دِماءَ الْمُسْلِمينَ خَوْضاً، تَقُولُونَ: قُتِلَ أَمِيرُالْمُؤْمِنينَ. أَلا لا تَقْتُلُنَّ بي إِلاّ قاتِلي.» «ای فرزندان
عبدالمطلب نیابم شما را که داخل خون‌های
مسلمانان می‌شوید (خون مردم را می‌ریزید) و می‌گوئید: چون امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کشته شده است، بدانید که برای من جز قاتل مرا نکشید.»
(شرح‌های نامه:
) «خوضات الفتن» در
خطبه ۷۱ فرو رفتنی‌های فتنه‌هاست آن جمع خوضه به معنی یکدفعه فرو رفتن است.
این ماده در «نهج البلاغه» هشت بار به کار رفته است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خوض»، ج۱، ص۳۶۷.
