• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَزْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: خَزْن (مفردات‌قرآن).


خَزْن (به فتح خاء و سکون زاء، بر وزن عقل) از واژگان نهج البلاغه به معنای حفظ شی‌ء و ذخیره کردن آن در خزانه است.
خِزانه (به کسر اوّل) مکان حفظ شی‌ء است.
خازن به معنای حافظ و خزانه‌دار و جمع آن خزّان آید.
این واژه بیست و یک مورد در نهج البلاغه آمده است.



خَزْن به معنای حفظ شی‌ء و ذخیره کردن آن در خزانه است و خِزانه (به کسر اوّل) مکان حفظ شی‌ء آمده است، جمع آن خزائن آید. خازن: حافظ و خزانه‌دار، جمع آن خزّان آید، «خزنه» نیز جمع خازن است.


یکی از موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - نصیحت - خطبه ۱۷۶

امام علی (علیه‌السلام) در مقام نصیحت فرموده: «وَ لْيَخْتَزِنَ الرَّجُلُ لِسانَهُ... وَ اللهِ ما أَرَى عَبْداً يَتَّقي تَقْوَى تَنْفَعُهُ حَتَّى يَخْتَزِنَ لِسانَهُ.» «مرد بايد زبانش را حفظ كند... به خدا سوگند! باور نمى‌كنم بنده‌اى كه زبانش را حفظ نكند، تقوايى سودمند بدست آورد.»

۲.۲ - در فضیلت علم - حکمت ۱۳۹

خازن به معنای حافظ و خزانه‌دار، جمع آن خزّان آید، حضرت امیرالمومنین به کمیل بن زیاد فرموده: «يا كُمَيْل بْن زِياد، هَلَكَ خُزّانُ الاَْمْوالِ وَ هُمْ أَحْياءٌ، وَ الْعَُلَماءُ باقونَ ما بَقِيَ الدَّهْرُ.» «ای کمیل خازنان اموال در حال حیات مردگانند، ولی علماء تا دهر هست زنده‌اند.»
واژه «خزن» بیست و یک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۲۴۲.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۹۲، خطبه ۱۷۶.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۱۳، خطبه ۱۷۱.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج، ص۲۵۳، خطبه ۱۷۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹۱، خطبه ۱۷۶.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۴۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۵۷.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۵۷۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۱۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۸.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۹، حکمت ۱۳۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۷، حکمت ۱۴۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۶، حکمت ۱۴۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۱، حکمت ۱۴۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۴.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۱۹۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۲۵.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۵۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خزن»، ج۱، ص۳۳۹.    






جعبه ابزار