• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خَثْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





خَثْر (به فتح خاء و سکون تاء) از واژگان نهج البلاغه و به معنی غليظ شدن است. خاثِر (به کسر ثاء) به معنی شير گرم و جوشان‌ است. از اين ماده فقط يک مورد در نهج البلاغه آمده است.



خَثْر به معنی غليظ شدن است. «خَثَّرَ اللَبَنُ‌ خَثْراً: ثخن و اشتدَّ»


آن‌گاه كه به امام علی (علیه‌السلام) خبر رسيد ابو موسی اشعری مردم را از رفتن به يارى وى در بصره منع مى‌كند ضمن نامه‌اى به وى نوشت: «وَايْمُ اللهِ لَتُؤْتَيَنَّ حَيْثُ أَنْتَ، وَلاَ تُتْرَكُ حَتَّى يُخْلَطَ زُبْدُكَ بِخَاثِرِكَ، وَذَائِبُكَ بِجَامِدِكَ» «به خدا قسم در آنجا كه هستى نزد تو مى‌آيند و بعد رها كرده نمى‌شوى تا كره‌ات به شيرت و گداخته‌ات به جامدت مخلوط شود.» (شرح‌های نامه: ) خاثِر ظاهرا شير گرم و جوشان‌ است، در لغت آمده اين مثلى است به كسی‌كه حيران و سرگردان مى‌ماند يعنى كسانى مى‌آيند و زندگى و راحتی تو را به هم مى‌ريزند كه سرگردان مانى.


از اين ماده فقط يک مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۲۸۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۲۰.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۵، نامه ۶۳.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامه، ج۳، ص۱۳۳، نامه ۶۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه ۶۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹، نامه ۶۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۳-۳۴۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۱، ص۲۵۶.    
۱۱. هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۶۸.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۴۶.    
۱۳. ابن منظور، لسان العرب، ج۳، ص۱۹۲-۱۹۳.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۵، نامه ۶۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «خثر»، ج۱، ص۳۲۶-۳۲۷.    






جعبه ابزار