خالد بن عبدالرحمان عطار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خالد بن عبد الرحمان عطار، راوی
امامی می‌باشد و
کنیه‌اش ابوالهیثم بود.
طوسی او را در شمار
اصحاب امام صادق علیه‌السلام آورده، اما
توثیق نکرده است.
ابن داوود حلّی و
علامه حلّی به نقل از
ابن عقده از
ابن نمیر او را با لفظ
ثقةٌ ثقةٌ توثیق کرده‌اند.
از اینرو متأخران درباره توثیق وی
اختلاف نظر دارند.
برخی با
اعتماد به
نقل ابن داوود حلّی و علامه حلّی او را ثقه
،
ممدوح یا
موثق دانسته‌اند.
برخی دیگر درباره این
توثیق تردید کرده‌اند و
اعتماد علامه حلّی و ابن داوود حلّی به ابن عقده و ذکر نام او در شمار
موثقان را کافی ندانسته و با توجه به غیر
شیعه بودن و عدم
وثاقت ابن نمیر، توثیق وی را بی
ثمر شمرده‌اند
و در نتیجه او را
مجهول یا
ضعیف خوانده‌اند.
فرد دیگری با همین
نام و
کنیه در
کتب رجالی اهل سنّت ملقب به عبدی و کوفی یافت می‌شود.
برخی این دو را یکی تلقی کرده و ذیل یک
عنوان آورده‌اند.
از این فرد در
زمره راویان ضعیف
اهل سنّت یاد شده
که از
سماک بن حرب نقل حدیث کرده و
اسحاق بن فرات مصری شاگردش بوده است.
از آن‌جا که در
کتب رجالی شیعه هیچ‌‌یک از این جزئیات درباره خالد بن عبد الرحمان شیعی نیامده است، احتمال اتحاد این دو ضعیف به نظر می‌رسد.
همچنین برخی از
رجالیان اهل سنّت خالد بن عبد الرحمان عطار کوفی را با
خالد بن عبد الرحمان خراسانی یکی انگاشته‌اند
که نادرست است.
در مورد
شاگردان یا
مشایخ خالد
سند دقیقی در دسترس نیست، جز آن که نام وی در زمره کسانی آمده است که از
یحیی بن سَلَمه نقل
حدیث کرده‌اند
(۱) ابن حِبّان،
کتاب المجروحین من المحدثین و الضعفاء و المتروکین، چاپ محمود ابراهیم زاید، حلب ۱۳۹۵ـ۱۳۹۶/ ۱۹۷۵ـ۱۹۷۶.
(۲) ابن حجر عسقلانی،
کتاب تهذیب التهذیب، (بیروت) ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.
(۳) ابن داوود حلّی،
کتاب الرجال، چاپ محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم.
(۴) ابن عدی، الکامل فی ضعفاء
الرجال، بیروت ۱۴۰۵/۱۹۸۵.
(۵) ابو نعیم اصفهانی،
کتاب الضعفاء، چاپ فاروق حماده، مغرب: دارالبیضاء.
(۶) محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم :
مکتبة المحمدی،.
(۷) مصطفی بن حسین تفرشی، نقد
الرجال، قم ۱۴۱۸.
(۸) عبد النبی بن سعد الدین جزائری، حاوی الاقوال فی معرفة
الرجال، (قم) ۱۴۱۸.
(۹) محمد جواهری، المفید من معجم
الرجال الحدیث، قم ۱۴۲۴.
(۱۰) خویی، معجم
رجال الحدیث، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم.
(۱۱) محمد بن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقد
الرجال، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
(۱۲) عبد الحسین شبستری، الفائق فی رواة و اصحاب الامام الصادق علیه‌السلام، قم ۱۴۱۸.
(۱۳) شوشتری، قاموس
الرجال.
(۱۴) محمد جعفر طبسی،
رجال الشیعة فی اسانید السنة، قم ۱۳۷۸ش.
(۱۵) محمد بن حسن طوسی،
رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم ۱۴۱۵.
(۱۶) محمد بن عمرو عقیلی،
کتاب الضعفاء الکبیر، چاپ عبد المعطی امین قلعجی، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۸.
(۱۷) حسن بن یوسف علامه حلّی، خلاصة الاقوال فی معرفة
الرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، (قم) ۱۴۱۷.
(۱۸) عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم
الرجال، چاپ محیی الدین مامقانی، قم ۱۴۲۳.
(۱۹) محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، الوجیزة فی
الرجال، چاپ محمد کاظم رحمان ستایش، تهران ۱۳۷۸ش.
(۲۰) یوسف بن عبد الرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء
الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خالد بن عبدالرحمن عطار»، شماره۶۷۷۱.
