• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَیّ - اسم قبیله (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَیّ - اسم قبیله (مفردات‌نهج‌البلاغه)
دیگر کاربردها: حیّ (ابهام‌زدایی).


حَیّ (به فتح حاء و تشدید یاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای محل مردم و موطن آن‌ها (و اسم قبیله) است.
این واژه دو بار در نهج‌البلاغه آمده است.



حَیّ
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۱۱۷    
به معنای محل مردم و موطن آن‌ها (و اسم قبیله) است.


به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْحَيِّ - نامه ۲۵ (درباره زکات)

امام علی (علیه‌السّلام) به عامل زکات می‌نویسد:
«فَإِذا قَدِمْتَ عَلَى الْحَيِّ فَانْزِلْ بِمائِهِمْ مِنْ غَيْرِ أَنْ تُخالِطَ أَبْياتَهُمْ.»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۰، نامه ۲۵.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامه، ج۳، ص۲۷، نامه ۲۵.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۰، نامه ۲۵.    

«چون به محل قوم آمدی در کنار آب آن‌ها نازل شو بی‌آن‌که به منازلشان داخل شوی.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۵، نامه ۲۵.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۰.    

(شرح‌های نامه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۳.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۳۱۳.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۷.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۵۳.    
)


۲.۲ - حَيِّي - نامه ۵۷ (به اهل کوفه)

آن حضرت در نامه به اهل کوفه نیز نوشته است:
«أَمّا بَعْدُ، فَإِنّي خَرَجْتُ مِنْ حَيّي هذا.»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۷.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۲۵، نامه ۵۷.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۷، نامه ۵۷.    

«امّا بعد! من از اين سرزمین و قبيله‌ام خارج شدم.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۹، نامه ۵۷.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۱.    
(شرح‌های نامه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۳.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۱۸۹.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۰.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۴۰.    
)


این واژه دو بار در نهج‌البلاغه آمده است.
[۲۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۰، نامه ۲۵.    
[۲۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۷.    



۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۱۱۷    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۰، نامه ۲۵.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامه، ج۳، ص۲۷، نامه ۲۵.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۰، نامه ۲۵.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۵، نامه ۲۵.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۰.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۳.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۳۱۳.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۷.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۵۳.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۷.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۲۵، نامه ۵۷.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۷، نامه ۵۷.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۹، نامه ۵۷.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۱.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۹۳.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۱۸۹.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۰.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۴۰.    
۲۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۰، نامه ۲۵.    
۲۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۷.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «حیّ»، ج۱، ص۳۲۰-۳۲۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 25 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 57 نهج البلاغه
جعبه ابزار