حکم امنیت مشرکان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قرآن‌کریم به
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) امر فرموده که به مشرکینی که پناه خواهی می‌کنند،
پناه بدهید تا کلام
خدا را بشنوند.
تعرض به مشرکان و
سلب امنیت از آنان، در صورت درخواست آنان، جهت شنیدن کلام
خدا، جائز نیست: «وان احد من المشرکین استجارک فاجره حتی یسمع کلـم الله ثم ابلغه مامنه...؛
و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد به او پناه ده تا
کلام خدا را بشنود (و در آن بیندیشد) سپس او را به محل امنش برسان ...»
این آیه متعرض
حکم پناه دادن به مشرکین است که پناه خواهی می‌کنند، و می‌فرماید پناهشان بدهید تا کلام خدا را بشنوند.
و این سخن هر چند در خلال آیات
برائت و
سلب امنیت از مشرکین جمله‌ای معترضه و یا شبیه به معترضه است، لیکن گفتنش
واجب بود، چون در حقیقت دفع دخل و جواب از توهمی بود که حتما می‌شد؛ آری، اساس این دعوت حقه و وعد و وعیدش و
بشارت و انذارش و لوازم این وعد و وعید یعنی
عهد و پیمان بستنش و یا پیمان شکستنش و نیز احکام و دستورات جنگیش همه و همه
هدایت مردم است و مقصود از همه آنها این است که مردم را از راه ضلالت به سوی رشد و هدایت برگردانیده و از بدبختی و نکبت شرک به سوی سعادت
توحید بکشاند.
و لازمه این منظور این است که کمال اهتمام را در رسیدن به آن هدف مبذول داشته و برای هدایت یک گمراه و احیای یک
حق هر چند هم ناچیز باشد از هر راهی که امید می‌رود به هدف برسد استفاده شود، و به همین جهت است که خدای تعالی با اینکه از مشرکین غیر معاهد بیزاری جسته و خون و مال و عرض آنان را هدر کرده بود از آنجائی که منظورش این بود که حقی
احیاء و باطلی ابطال شود لذا وقتی احتمال می‌دهد همین مشرکین براه راست بیایند همین امید و احتمال تا آنجا که مبدل به یاس و نومیدی از هدایتشان نشود از هر قصد سوئی جلوگیری می‌کند.
پس وقتی مشرکی پناه می‌خواهد تا از نزدیک
دعوت دینی را بررسی نموده و اگر آنرا حق دید و حقانیتش برایش روشن شد پیروی کند واجب است او را پناه دهند تا کلام خدا را بشنود، و در نتیجه پرده جهل از روی دلش کنار رفته و
حجت خدا برایش تمام شود، و اگر با نزدیک شدن و شنیدن باز هم گمراهی و
استکبار خود را ادامه داد و اصرار ورزید البته جزو همان کسانی خواهد شد که در پناه نیامده و
امان نیافته‌اند، و خلاصه امانی که به آنها داده شده بود
باطل گشته و باید به هر وسیله که ممکن باشد
زمین را از لوث وجودش پاک کرد. این آن معنائی است که آیه شریفه «و ان احد من المشرکین استجارک فاجره...»، به کمک آیات قبل و بعدش آن را
افاده می‌کند.
بنابراین، معنای آیه چنین می‌شود: اگر بعضی از این مشرکین که خونشان را
هدر کردیم از تو خواستند تا ایشان را در
پناه خود
امان دهی تا بتوانند نزدت حاضر شده و در امر دعوتت با تو گفتگو کنند ایشان را پناه ده تا کلام خدا را که متضمن دعوت تو است بشنوند و پرده جهلشان پاره شود و این معنا را به ایشان
ابلاغ کن تا از ناحیه تو ایمنی کاملی یافته و با خاطر آسوده نزدت حاضر شوند، و این دستور از این جهت از ناحیه خدای متعال
تشریع شد که مشرکین مردمی جاهل بودند و از مردم جاهل هیچ بعید نیست که بعد از پی بردن به حق آنرا بپذیرند.
و این دستورالعملها از ناحیه
قرآن و دین قویم
اسلام نهایت درجه رعایت اصول فضیلت و حفظ مراسم کرامت و گسترش
رحمت و شرافت انسانیت است.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم امنیت».
