حکم الأضحیة فی عصرنا (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب « حكم الأضحية في عصرنا» تقريرات درس
آیت الله ناصر مکارم شیرازی در مبحث فقهى قربانى كردن در حج است كه به همت جناب آقاى احمد قدسى به
زبان عربی نگارش يافته و توسط مدرسه
امام علی بن ابیطالب علیه السلام منتشر شده است. مؤلف در پايان، فهرست موضوعات و مطالب و در پاورقى آدرس مستندات متن را آورده است.
ايشان در سال ۱۳۴۵ هجرى قمرى در شهر
شیراز در ميان يك خانواده مذهبى كه به فضائل نفسانى و مكارم اخلاقى معروفند ديده به جهان گشود.
معظم له تحصيلات ابتدايى و دبيرستانى خود را در شيراز به پايان رسانيد. هوش و حافظه قوى و استعداد سرشار، وى را در محيط مدرسه در رديف شاگردان بسيار ممتاز قرار داده بود و چه بسا در يك سال، دو كلاس را طى مى‌نمود. شرايط آن روز
ایجاب مى‌كرد كه اين نوجوان با چنين نبوغ و استعداد فوق العاده، راه دانشگاه را پيش گيرد و اندوخته‌هاى علمى خود را در طريق كسب درجات ظاهرى به كار اندازد، ولى دست تقدير و عنايات پروردگار جهان و تمايلات باطنى ايشان به شناسايى عميق معارف و حقايق اسلام، توجه اين نابغه نورس را به سوى علوم اسلامى معطوف ساخت- بخصوص كه پس از شهريور سال ۱۳۲۰ شرايط دگرگون گرديد و مدارس و معارف اسلامى از نو رونق گرفت.
ايشان در حدود ۱۴ سالگى رسما دروس دينى را در( مدرسه آقا باباخان شيراز) آغاز كردند و در مدت اندكى نيازهاى خود را از علوم: صرف، نحو، منطق، بيان و بديع تأمين نمودند. سپس توجه خود را به رشته فقه و اصول معطوف ساختند و به خاطر نبوغ فوق العاده‌اى كه داشتند مجموع دروس مقدماتى و سطح متوسط و عالى را در مدتى نزديك به چهار سال به پايان رساندند. معظم له براى آشنايى با نظرات و افكار اساتيد بزرگ حوزه‌هاى عظيم شيعه در سال ۱۳۶۹ ه. ق وارد حوزه علميه
نجف اشرف گرديد و در آنجا در دروس اساتيد عالى مقام و بزرگى همچون آيات عظام: آقاى حكيم و آقاى خوئى و آقاى
عبدالهادی شیرازی و اساتيد برجسته ديگر- قدس الله اسرارهم- شركت جستند. معظم له در سن ۲۴ سالگى به اخذ اجازه
اجتهاد مطلق از محضر دو نفر از آيات بزرگ نجف نائل شدند. حضرت
آیت الله العظمی مکارم شیرازی بعد از بازگشت به ايران به تدريس سطوح عالى و سپس خارج اصول و
فقه پرداختند و قريب ۲۸ سال است كه حوزه گرم درس خارج ايشان مورد استقبال طلاب و بسيارى از كتب مهم فقهى را پس از تدريس به رشته تحرير درآورده‌اند. در حال حاضر حوزه درس خارج ايشان يكى از پرجمعيت‌ترين دروس
حوزه علمیه شيعه است و قريب به دو هزار نفر از طلاب و فضلاى عاليقدر از محضر ايشان استفاده مى‌كنند.
آيت‌الله مكارم شيرازي در برخى سفرهاى زيارتى
حج ، مشاهده كرده است كه گوشت قربانيانى كه در
سرزمین منی سربريده مى‌شوند، به مصرف فقرا نمى‌رسد و گاه دفن و گاه هم در زير آفتاب سوزان متعفن مى‌شود، صاحب اثر تصميم مى‌گيرد اين مسئله را از نو مورد بحث و تحقيق قرار داده و به اين مطلب بپردازد كه آيا حجاج مى‌توانند پس از بازگشت به وطن خود عمل قربانى را به جا آورند؟ كه پس از تحقيق پاسخ مثبت ارائه مى‌كند.
پس از يك مقدمه كوتاه و تبيين محور اصلى مسئله و طرح موضوع، صاحب اثر; براى اثبات فتواى خود به ۴ دليل
استدلال كرده است. او از روش پرسش و پاسخ بهره برده و از آيات و روايات بر مدعاى خويش شاهد آورده است .
مؤلف در اين كتاب
اعتقاد دارد: ذبح در منى به كيفيت كنونى به گونه‌اى كه تمام آنها با
دفن يا سوزاندن از بين مى‌رود از
مسائل مستحدثه است و سابقه‌اى ندارد; لذا علماى گذشته بر روى آن حساسيت خاصى نشان نداده‌اند و در كلمات حكماى عظام از آن سخنى به ميان نيامده است.
از سويى او باور دارد ظاهر آيات كريمه و روايات اين است كه خون‌ريزى در منى خصوصيت ويژه‌اى ندارد بلكه براى مصارف شرعيه است و هم‌چنين ادله وارده در
ذبح شامل عصر و زمان ما نمى‌شود چون مصاديق كنونى در زمان صدور دليل وجود نداشته است.
وانگهى محل ذبح كنونى از سرزمين منى خارج است، و از جهت ديگر ادله حرمت
اسراف و تبذير حاكم بوده و مانع از تلف كردن گوشت‌هاى بسيار مى‌شود.
بنابراين مؤلف نتيجه‌گيرى مى‌كند: تا زمانى كه گوشت‌هاى قربانى شده به همين ترتيب از بين مى‌رود بايد از ذبح در آن مكان دست نگهداشته و قيمت قربانى را كنار گذاشته، بنابر
احتیاط واجب مكلف، ديگر
مناسک را انجام دهد و پس از مراجعت،
قربانی كند. يا اين‌كه از بستگان خود در وطن بخواهدكه از طرف وى روز اضحى قربانى كنند.
نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
