حکم آب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حکم
آب با توجه به
آیات قرآن عبارت است از:
طهارت و پاكى
آب:
۱. «... وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ ... إِنَّ اللَّهَ ... وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛
... و با آنها
نزدیکی ننماييد، تا
پاك شوند! و هنگامي كه
پاك شدند،... خداوند، ... و
پاكان را (نيز) دوست دارد.»آيه، درباره شخصى است كه با
آب تطهير كرده بود و
پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله پس از نزول آيه به او فرمود: گوارا باد بر تو كه خداوند درباره‌ات اين آيه را نازل كرد!
۲. «... فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ؛
... در آن مرداني هستند كه دوست مي‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد.»در روايتى «يحبّون ان يتطهّروا»، «يحب المطّهّرين» به تطهير با
آب تفسير شده است.
بنا بر روايتى ديگر آيه درباره اهل
قبا است كه با
آب طهارت مى‌كردند.
۳. «... وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً؛
... و از آسمان آبي
پاك كننده نازل كرديم.»
۴. «وَ ثِيابَكَ فَطَهِّرْ؛
و لباست را
پاك كن.» بنا به قولى مقصود آيه اين است كه
لباس نجس خود را با
آب شستشو داده،
پاك كن.
آب یکی از عوام طهارت است.
آب، عامل طهارت از
نجاست:
۱. «... وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ ... إِنَّ اللَّهَ ... وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛
... و با آنها نزديكي ننماييد، تا
پاك شوند! و هنگامي كه
پاك شدند... خداوند، ... و
پاكان را (نيز) دوست دارد.» آيه، درباره شخصى است كه با
آب تطهير كرده بود و پيامبراكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله پس از نزول آيه به او فرمود: گوارا باد بر تو كه خداوند درباره‌ات اين آيه را نازل كرد!
۲. «... فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ؛
... در آن مرداني هستند كه دوست مي‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد.» در روايتى «يحبّون ان يتطهّروا»، «يحب المطّهّرين» به تطهير با
آب تفسير شده است.
بنا بر روايتى ديگر آيه درباره اهل قبا است كه با
آب طهارت مى‌كردند.
۳. «وَ ثِيابَكَ فَطَهِّرْ؛
و لباست را
پاك كن.»
آب، سبب طهارت از
حدث جنابت:
۱. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى ... وَ لا جُنُباً إِلَّا ... حَتَّى تَغْتَسِلُوا ...؛
اي كساني كه ايمان آورده ايد! در حال مستي به نماز نزديك نشويد... و همچنين هنگامي كه جنب هستيد. مگر اينكه ... تا غسل كنيد....»
۲. «... وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا .... ما يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ ...؛
... و اگر جنب باشيد خود را بشوئيد (غسل كنيد) ... خداوند نمي‌خواهد مشكلي براي شما ايجاد كند بلكه مي‌خواهد شما را
پاك سازد ....» كلمات «فاطهّروا» و «ليطهّركم»، به ضميمه «فلم‌تجدوا ماءً» افاده‌كننده حصول طهارت از جنابت به وسيله
آب است.
۳. «... وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ ...؛
... و آبي از آسمان براي شما فرو فرستاد تا با آن شما را
پاك و پليدي شيطان را از شما دور سازد....»
آب، باعث طهارت از حدث
حیض:
«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ؛
و از تو، درباره خون حيض سوال مي‌كنند، بگو: چيز زيانبار و آلوده اي است، از اين رو در حالت قاعدگي، از زنان كناره گيري كنيد! و با آنها نزديكي ننماييد، تا
پاك شوند! و هنگامي كه
پاك شدند، از طريقي كه خدا به شما فرمان داده، با آنها آميزش كنيد! خداوند، توبه كنندگان را دوست دارد، و
پاكان را (نيز) دوست دارد.»
درباره «تطهّرن» سه احتمال وجود دارد: يكى به معنای
شستن و ديگرى به معناى
وضو گرفتن و سومى به معناى
غسل است.
طهارت و پاكى
آب باران:
۱. «... وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَكُمْ ...؛
... و
آسمان (جو
زمین) را همچون سقفي بر بالاي سر شما و از آسمان آبي فرو فرستاد، و بوسيله آن ميوه ها را پرورش داد، تا روزي شما باشد....» از جمله احكام قابل استفاده از آيه ياد شده اين است كه
آب،
پاك و
پاك‌كننده است، زيرا طهارت و طهوريت
آب از جمله انتفاع متعارف و مطلوب آن است و آيه هم در مقام امتنان است، بنابراين شامل مورد ياد شده (طهارت و طهوريّت
آب) هم مى‌شود.
۲. «... وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ ...؛
... و آبي از آسمان براي شما فرو فرستاد تا با آن شما را
پاك و پليدي شيطان را از شما دور سازد....» لازمه مطهّر بودن
آب، طهارت و پاكى ذاتى آن است.
۳. «... وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً؛
... و از آسمان آبي
پاك كننده نازل كرديم.» «طهور» به معناى چيزى است كه در ذات خود
پاك و
پاك‌كننده نيز باشد.
آب باران، سبب طهارت:
۱. «... وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ ...؛
... و آبي از آسمان براي شما فرو فرستاد تا با آن شما را
پاك و پليدي شيطان را از شما دور سازد....»
۲. «... وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً؛
... و از آسمان آبي
پاك كننده نازل كرديم.»
آب باران سبب طهارت از حدث جنابت:
«... وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطانِ ...؛
... و آبي از آسمان براي شما فرو فرستاد تا با آن شما را
پاك و پليدي شيطان را از شما دور سازد....»
حکم غسل (قرآن) و
حکم وضو (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۶۳، برگرفته از مقاله «حکم آب».
