• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَکَم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَکَم (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حَکَم (مفردات‌قرآن)، حکم (نام‌های خداوند).


حَکَم (به فتح حاء و کاف) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای داور و قاضی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با بهترین حکم و داوری ابوموسی و عمرو بن عاص از این واژه استفاده نموده است.


حَکَم
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۳.    
[۲] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۴۵.    
(بر وزن شرف) به معنای داور و قاضی است.

برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الْحَكَمُ - نامه ۴۵ (بهترین حکم)

امام علی (علیه‌السلام) درباره بهترین حکم فرموده:
«وَ نِعْمَ الْحَكَمُ اللهُ»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۷، نامه ۴۵.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۹، نامه ۴۵.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    

«و بهترين حاكم خدا است».
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۳، نامه ۴۵.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۷.    
(شرح‌های نامه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۷۳.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۰۴.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۹۷.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۰۹.    
)

۲.۲ - الْحَكَمانِ - خطبه ۱۲۷ (داوری ابوموسی و عمرو عاص)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره در رابطه با داوری ابوموسی و عمرو بن عاص فرموده:
«فإِنَمَّا حُكِّمَ الْحَكَمانِ لِيُحْيِيا ما أَحْيا الْقُرْآنُ، وَ يُمِيتا مَا أَماتَ الْقُرْآنُ»؛
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۷، خطبه ۱۲۷.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۲، خطبه ۱۲۵.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص ۱۸۵، خطبه ۱۲۷.    

«آن دو داور حکم شدند تا زنده کنند آنچه را که قرآن زنده کرده و بمیرانند آن‌چه را که قرآن میرانده است».
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۷.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۷.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۴۰.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۱.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۳.    
)
۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۳.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۴۵.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۷۷، نامه ۴۵.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۷۹، نامه ۴۵.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۱۷، نامه ۴۵.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۳، نامه ۴۵.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۶۷.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۷۳.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۰۴.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۹۷.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۰۹.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۷، خطبه ۱۲۷.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۲، خطبه ۱۲۵.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص ۱۸۵، خطبه ۱۲۷.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۵، خطبه ۱۲۷.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۴.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۷.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۴۰.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۱.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۲۳.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حَکَم»، ج۱، ص۲۹۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 127 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 45 نهج البلاغه
جعبه ابزار