حِندِس (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حِنْدِس (به کسر حاء، سکون نون و کسر دال) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای شب بسيار ظلمانى است.
سه مورد از این مادّه در
نهج‌البلاغه به كار رفته است.
حِنْدِس به معنای شب بسیار ظلمانی است.
«الحنديس: الليل الشديد الظلمة» جمع آن به صورت
حنادس آمده است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره
مرگ فرموده است:
«فَيوشِكُ أَنْ تَغْشاكُمْ ... وَ حَنادِسُ غَمَراتِهِ وَ غَواشِي سَكَراتِهِ.» «نزدیک است که شما را
احاطه کند ظلمت‌های شدائد مرگ و
احاطه کننده‌های سکراتش.»
حضرت درباره ظلمت آسمان‌ها فرموده:
«لَمْ يَمْنَعْ ضَوْءَ نُورِها ادْلِهْمامُ سُجُفِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ وَ لاَ اسْتَطاعَتْ جَلاَبِيبُ سَوادِ الْحَنادِسِ أَنْ تَرُدَّ ما شاعَ فِي السَّماواتِ مِنْ تَلاَْلُؤِ نُورِ الْقَمَرِ.» يعنى:«نور آسمان‌ها را مانع نشد تاريكى پرده‌هاى شب تاريک و جلباب‌هاى ظلمت شب‌هاى ظلمانى قادر نشدند كه ردّ
كنند آنچه را كه از نور قمر در
آسمان‌ها گسترده شده است.»
ادلهمام به معنای شدت ظلمت است.
سجف جمع
سجاف به معناى پرده می‌باشد.
جلابيب جمع
جلباب به معناى ملحفه است.
حضرت در مقام موعظه فرمود:
«فَاللَّهَ اللَّهَ فِی کِبْرِ الْحَمِیَّهِ...الَّتِی خَدَعَ بِهَا... حَتَّی أَعْنَقوا فِی حَنادِسِ جَهالَتِهِ.»«زنهار! زنهار! شما را به
خدا سوگند از كبر و نخوت تعصّب‌آميز و تفاخر جاهلى بر حذر باشيد! كه از مركز پرورش كينه و بغض و جايگاه وسوسه‌هاى
شیطان است كه ملّت‌هاى پيشين و امّت‌هاى قرون گذشته را فريفته است تا آن‌جا كه آنها در تاريكى‌هاى جهالت فرو رفتند.»
سه مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حندس»، ج۱، ص۳۰۸.
