حُبّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُبّ (به ضم حاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای دوست داشتن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص
مرگ سهل بن حنیف و سختی
اطاعت و راحتی
معصیت از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
أَحَبَّني (به فتح الف و فتح حاء) به معنای دوست بدارد، است.
مَحابَّهُ (به فتح میم وحاء) به معنای محبوب است.
این واژه در
موارد بسیاری در «نهج البلاغه» آمده است.
حُبّ (به ضم حاء) به معنای دوست داشتن آمده است.
این واژه فعل آن از
ثلاثی مجرد در
قرآن مجید و نهج البلاغه نیامده است، امّا از
باب افعال و غیره آمده است.
در
کتاب اقرب الموارد نیز آمده است: «استعمال شابع آن از باب افعال است.»
تحبّب به معنای اظهار محبت و دوستی است.
تحابب به معنای دوست داشتن بین دو نفر (دوست داشتن یکدیگر) است.
برخی از
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) هنگامی که سهل بن حنیف در
کوفه از دنیا رفت، ـ در حالی که او از محبوب‌ترین یارانش بود و در
صفین در رکاب آن حضرت (علیه‌السلام)
شمشیر زده بود ـ به دنبال مرگ وی، فرموده است:
«لَوْ أَحَبَّني جَبَلٌ لَتَهافَتَ» «حتّى اگر كوهى مرا
دوست بدارد از هم مى‌شكافد و فرو مى‌ريزد.»
سید رضی «ره» در شرح این جمله می‌نویسد: «یعنی گرفتاری برای او بیشتر می‌شود مصائب بر وی حمله می‌کند و آن‌ها فقط بر اتقیاء و
نیکوکاران روی می‌آورند.»
ابن میثم نیز در شرح این جمله فرموده است: «آن اشاره به کثرت مصائب و
بلایای او (علیه‌السّلام) و دوستانش می‌باشد.»
ابن ابی الحدید، نیز آن‌را با روایات اثبات کرده است.
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص سختی اطاعت و راحتی معصیت، فرموده‌اند:
«وَ أَنْهَى إِلَيْكُمْ ـ عَلَى لِسَانِهِ ـ مَحابَّهُ مِنَ الاَْعْمالِ وَ مَكارِهَهُ، وَ نَواهِيَهُ وَ أَوامِرَهُ» «
خدا) بر زبان
پیامبرش اعمالى که محبوب، يا ناخوش داشته، به شما رسانيده و نواهى و اوامرش را بيان کرده.»
واژه «مُحبّ» محل حُبّ، جمع آن «محّاب» است.
این واژه در
موارد بسیاری در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حب»، ص۲۴۶-۲۴۵.
