حَوْک (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَوْک (به فتح حاء و سکون واو) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای بافتن است.
از این مادّه دو مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
حَوْک به معنای بافتن است.
«حاك الثوب: نسجه»
مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) به
معاویه مى‌نويسد:
«وَ قدْ أَتانِي كِتابٌ مِنْكَ ذُو أَفانِينَ مِنَ الْقَوْلِ ضَعُفَتْ قُواهَا عَنِ السِّلْمِ، وَ أَساطِيرَ لَمْ يَحُكْهَ مِنْكَ عِلْمٌ وَ لاَ حِلْمٌ، أَصْبَحْتَ مِنْها كالْخائِضِ فِي الدَّهاس، وَ الخابِط فِي الدِّيماسِ.» «نامه‌اى از تو به من رسيده كه سراسر آن پشت هم اندازى بود؛ در آن از
صلح و خيرخواهى خبرى نبود. در
اساطیر و سخنان افسانه‌اى هيچ اثرى از دانش و بردبارى به چشم نمى‌خورد؛ تو همچون كسى هستى كه در زمين سست و صعب العبور گام گذارده و يا همچون كسى كه در تاريكى دخمه‌هاى زيرزمينى راه خود را گم مى‌كند.»
هنگامى كه
امام در
مسجد کوفه بر
منبر بود سخنى فرمود كه «
اشعث بن قیس» به امام اعتراض كرد: اى امير مؤمنان! اين مطلب به زيان تو است نه به سود تو! امام با بى اعتنايى نگاهى به او كرد و فرمود:
«مَا يُدْرِيكَ ما عَلَيَّ مِمّا لِي؟ عَلَيْكَ لَعْنَةُ اللهِ وَ لَعْنَةُ اللاَّعِنِينَ! حائِكٌ ابْنُ حائِك! مُنَافِقٌ ابْنُ كُافِر.» «تو چه مى‌دانى چه چيز به سود من است يا زيان من؟ نفرين
خدا و نفرين كنندگان بر تو باد اى حائک پسر حائک و اى
منافق فرزند
کافر.»
ظاهرا تعبير با جلولا اشاره به كم عقلى و بى‌خردى است.
محمد عبده نقل كرده: اهل
يمن با «حياكة» تعريض مى‌كنند، اشعث بن قيس از اهل
يمن «
بنى كنده» است.
صفوان بن یحیی در ذم آنها گفته در ميان اهل
يمن نيست مگر بافنده برد
يمنى، يا دباغ پوست، يا تربيت كننده ميمون، زنى بر آنها حكومت كرد، موشى سبب غرق آنها شد (كه سدّ مأرب را سوراخ كرد) و هدهدى
سلیمان را بر آنها
هدایت كرد.
از این مادّه دو مورد در نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حوک»، ج۱، ص۳۱۴.
