حَصَدْتُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَصَدْتُم: (فَما حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ) از مادّه «
حَصْد» (بر وزن خصم) به معنى «
درو كردن يا درويدن» است
و همچنين، واژه «
حَصاد» و «
حِصاد» (به فتح و به كسر حاء) نيز به همان معنى است.
حضرت یوسف (علیه‌السلام) بى‌آنكه هيچ قيد و شرطى قائل شود و يا پاداشى بخواهد فورا خواب را به عاليترين صورتى
تعبیر كرد، تعبيرى گويا و خالى از هر گونه پرده پوشى، و توام با راهنمايى و برنامه‌ريزى براى آينده تاريكى كه در پيش داشتند.
به موردی از کاربرد حَصَدْتُم در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنينَ دَأَبًا فَما حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ في سُنبُلِهِ إِلاّ قَليلًا مِّمّا تَأْكُلُونَ) «گفت: «هفت سال پى در پى زراعت مى‌كنيد؛ و آنچه را درو كرديد، جز كمى كه مى‌خوريد، در خوشه‌هاى خود باقى بگذاريد و ذخيره نماييد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
مفسرین در باره كلمه تزرعون گفته‌اند كه: هر چند بصورت خبر است ولى در معنا امر و انشاء است و بسيار مى‌شود كه امر را بصورت خبر مى‌آورند تا در وجوب امتثال آن تاكيد و مبالغه كنند، و چنين جلوه دهند كه گويا اين ماموريت انجام شده و اينک از آن خبر مى‌دهند، مانند
آیه (تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ في سَبیلِ اللَّهِ) .
يعنى
ایمان بياوريد و
جهاد بكنيد، و در آيه مورد بحث يعنى زراعت بكنيد ، به دليل اينكه دنبالش مى‌فرمايد: پس آنچه را درو مى‌كنيد در
سنبله‌اش بگذاريد و اينكه يوسف (علیه‌السلام) دستور داد كه گندم را نكوبند و هم چنان در
سنبله‌اش بگذارند براى اين بود كه جانور نمى‌تواند داخل
سنبله شود، و در نتيجه گندم هر چه هم بماند خراب نمى‌شود بخلاف اينكه آن را بكوبند و از
سنبله جدا كنند كه خيلى زود فاسد مى‌شود.
بنا بر آنچه گفته شد معناى آيه چنين مى‌شود: هفت سال پى در پى كشت و زرع كنيد، و هر چه درو كرديد در
سنبله‌اش بگذاريد تا
فاسد نگردد، و همه را بدينگونه انبار كنيد مگر اندكى كه آذوقه آن سال شما است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَصَدْتُم »، ص۵۲۲.
