• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَرَس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: حَرَس (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: حَرَس (مفردات‌قرآن)، حَرَس (لغات‌قرآن)، حرس.


حَرَس (به فتح حاء و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حفظ و نگاهداری است.
حارِس (به فتح حاء و کسر راء) به معنی حفظ كننده است.
هفت مورد از اين ماده در «نهج البلاغه» آمده است.


حَرَس
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۶۱.    
[۳] فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۳۷.    
به معنای حفظ و نگاهداری است.
«حرسه حرسا و حراسة: حفظه.»
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۱، ص۶۲۴.    
[۵] زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۸، ص۲۳۸.    

حارِس به معنی حفظ كننده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَحْرُسُ - حکمت ۱۳۹ (کمیل)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده:
«يا كُمَيْلُ الْعِلْمُ خَيْرٌ مِنَ الْمالِ: الْعِلْمُ يَحْرُسُکَ وَ أَنْتَ تَحْرُسُ المالَ.»
[۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۸، حکمت ۱۳۹.    
[۷] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۸۷، حکمت ۱۴۷.    
[۸] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت ۱۴۷.    

(ى کمیل! علم بهتر از مال است: علم تو را پاسدارى مى‌كند ولى تو بايد مال را حفظ كنى.)
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۱، حکمت ۱۴۷.    
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۴.    

(شرح های حکمت:
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۸.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۱۹۴.    
[۱۳] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۲۱.    
[۱۴] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۴۶.    
)


۲.۲ - حارِسُ - حکمت ۲۰۱ (سخاوت)

امام (علیه‌السلام) فرموده:
«الْجودُ حارِسُ الاَْعْراضِ.»
[۱۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
[۱۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۱.    
[۱۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۱.    

«سخاوت، حافظ آبروهاست.»
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۱.    
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳.    

(شرح های حکمت:
[۲۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳-۵۹۴.    
[۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۶۱۹-۶۲۰.    
[۲۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۲-۲۸۳.    
[۲۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۱.    
)


هفت مورد از اين ماده در «نهج البلاغه» آمده است.
[۲۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۸، حکمت ۱۳۹.    
[۲۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
[۲۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۶۹، خطبه ۱۱۵.    
[۲۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۰، نامه ۵۳.    
[۲۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۶۴، خطبه ۱۹۲.    
[۲۹] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۹، نامه ۵۳.    
[۳۰] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۱، حکمت ۲۹۷.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۴.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۶۱.    
۳. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۳، ص۱۳۷.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۱، ص۶۲۴.    
۵. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۸، ص۲۳۸.    
۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۸، حکمت ۱۳۹.    
۷. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۸۷، حکمت ۱۴۷.    
۸. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۶، حکمت ۱۴۷.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۱، حکمت ۱۴۷.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۴.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۸.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۱۹۴.    
۱۳. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۲۱.    
۱۴. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۴۶.    
۱۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
۱۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۰، حکمت ۲۱۱.    
۱۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۶، حکمت ۲۱۱.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۵، حکمت ۲۱۱.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳.    
۲۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۹۳-۵۹۴.    
۲۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۶۱۹-۶۲۰.    
۲۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۸۲-۲۸۳.    
۲۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۳۱.    
۲۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۸، حکمت ۱۳۹.    
۲۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۳، حکمت ۲۰۱.    
۲۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۶۹، خطبه ۱۱۵.    
۲۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۰، نامه ۵۳.    
۲۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۶۴، خطبه ۱۹۲.    
۲۹. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۹، نامه ۵۳.    
۳۰. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۱، حکمت ۲۹۷.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حرس»، ص۲۶۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 139 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 201 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 297 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 115 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار