• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حندس (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حِندِس (به کسر حاء و سکون میم و کسر دال)، از واژگان نهج‌البلاغه، به معنای شب بسيار ظلمانى است. سه مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه به كار رفته است.



حِندِسبه معنای شب بسیار ظلمانی است.


مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد.

۲.۱ - خطبه ۲۳۰

درباره مرگ فرموده است: «فَيُوشِكُ أَنْ تَغْشَاكُمْ ... وَحَنَادِسُ غَمَرَاتِهِ وَغَوَاشِي سَكَرَاتِهِ.»«نزدیک است که شما را احاطه کند ظلمت‌های شدائد مرگ و احاطه کننده‌های سکراتش.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۸۲

درباره ظلمت آسمان‌ها فرموده: «وَلاَ اسْتَطَاعَتْ جَلاَبِيبُ سَوَادِ الْحَنَادِسِ أَنْ تَرُدَّ مَا شَاعَ فِي السَّماوَاتِ مِنْ تَلاَْلُؤِ نُورِ الْقَمَرِ.»«پرده‌هاى ظلمانى شب‌هاى تار نتوانست از درخشش نور آفتاب در آسمان‌ها ممانعت كند.» (شرح‌های خطبه:)

۲.۳ - خطبه ۱۹۲

در مقام موعظه فرمود: «فَاللَّهَ اللَّهَ فِی کِبْرِ الْحَمِیَّهِ...الَّتِی خَدَعَ بِهَا... حَتَّی أَعْنَقُوا فِی حَنَادِسِ جَهَالَتِهِ.»«زنهار! زنهار! شما را به خدا سوگند از کبر و نخوت تعصّب‌آميز و تفاخر جاهلى بر حذر باشيد! كه از مركز پرورش کینه و بغض و جايگاه وسوسه هاى شیطان است كه ملّت‌هاى پيشين و امّت‌هاى قرون گذشته را فريفته است تا آن‌جا كه آنها در تاريكى‌هاى جهالت فرو رفتند.» (شرح‌های خطبه:)


سه مورد از این ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۰۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۶۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۷۳۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۵۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۲، خطبه ۲۳۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۶.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۹۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۴۱۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۰۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۶.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۵، خطبه۱۸۲.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۰۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۰۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۸۵.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۵۵.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۶۶.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۹.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵۱.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۱۹.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۲۰.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۳۸۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۳۰۵.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۴۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حندس»، ج۱، ص۳۰۸.    






جعبه ابزار