ابن‌زنجویه حمید بن مخلد خراسانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابواحمد حمید بن مخلد بن قتیبه ابن‌زنجویه ازدی نسائی خراسانی (حدود ۱۸۰-۲۵۱ هـ)، از علمای
حنبلی‌مذهب در
فقه و حدیث در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابواحمد حمید بن مخلد بن قتیبه ابن‌زنجویه ازدی نسائی خراسانی، حدود ۱۸۰ هـ در شهر نسا، از شهرهای
خراسان متولد شد.
پس از پشت سر گذاشتن دوران کودکی به تحصیل علم روی کرد و بدین‌منظور به
عراق،
حجاز،
شام و
مصر سفر نمود
و از کسانی مانند
نضر بن شمیل مازنی،
جعفر بن عون عمری،
عبیدالله بن موسی عبسی و
یزید بن هارون واسطی حدیث شنید و به مراتب علمی بالایی دست یافت و در علم و فقاهت و حدیث از بزرگان شهر خود گردید.
بخاری،
مسلم بن حجاج نیشابوری،
ابراهیم بن اسحاق حربی،
یحیی بن صاعد و
قاضی محاملی از او
روایت کرده‌اند.
ابن‌زنجویه نزد اهالی شهر خود از جایگاه والایی برخوردار بود
و اولین کسی بود که حدیث را در آنجا ترویج نمود.
او پیرو مذهب حنبلی و فردی راستگو
و موثق بود.
کتاب‌های فضائل الاعمال،
الاموال، الترغیب و الآداب از آثار ابن‌زنجویه می‌باشد.
زرکلی از دو اثر اخیر با عنوان الترغیب و الترهیب و الآداب النبویّه یاد کرده است.
ابن‌زنجویه سرانجام در راه بازگشت از سفر مصر، در سال ۲۵۱
و به نقلی ۲۴۷ یا ۲۴۸ هـ درگذشت.
ابوسعد سمعانی می‌نویسد: آرامگاه وی را در نسا زیارت کرده و کتاب الآداب وی را در همان‌جا فرا گرفته است.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۹۹، برگرفته از مقاله «ابواحمد حمید بن مخلد خراسانی».
